Anemi Tedavisi Nasıldır?
Anemi tedavisi, aneminin türüne göre yapılır. Anemi toplumda çok yaygın görülen bir sağlık problemidir. Birçok farklı anemi tipi olduğu gibi, her anemi tipine özgü bir tedavi yöntemi bulunmaktadır. Bu tedavi yöntemleri aşağıda sıralanmıştır.
Anemi Tedavisi Nasıldır?
Anemi, kanda bulunan eritrosit (alyuvar) hücrelerinin sayısının yetersiz olması durumudur. Aneminin çeşitli nedenleri bulunmaktadır. Aneminin tedavisi, aneminin tipine göre değişir. Aşağıda türlerine göre anemi tedavisi anlatılacaktır.
Demir Eksikliği Anemisi Tedavisi
Demir eksikliği anemisini tedavi etmek için doktorlar demir takviyelerini önermekte ve gerekli görüldüğü durumlarda demir eksikliğinin altında yatan nedeni de tedavi etmektedir. Demir takviyeleri olarak demir tabletler bulunmaktadır. Aç karnına alınması gereken bu demir tabletleri ile birlikte demir emilimini artıran vitamin olarak bilinen C vitamini de alınması önerilmektedir. C vitamini için özel bir ilaç almaya gereksinim duyulmadan demir tabletlerini bir bardak portakal suyu ile içilmesi yeterli gelmektedir. Mide asidik etkisini azaltarak demir emilimini azaltabileceği için demir tabletleri ile birlikte kesinlikle antiasit etkili ilaçlar alınmamalıdır. Demir tabletleri genellikle, antiasit alınmasından iki saat önce ya da dört saat sonra alınması önerilmektedir. Ayrıca demir tabletleri kabızlığa neden olabileceği için, laksatif etkili ilaçlar da alınabilmektedir.
Demir destekleri kan demir seviyesini arttırmadığı durumlarda, demir eksikliği anemisinin altında yatan nedenleri araştırılarak tedavi edilmesi gerekmektedir. Altta yatan nedenler bir kanama odağı ya da demir emilim problemi olabilmektedir. Demir eksikliği anemisinin nedeni ağır adet kanamaları ise doktorlar tarafından bu kanamayı hafifletmek amacı ile doğum kontrol hapları önerilmektedir. Ayrıca tümör nedenli kanamalarda cerrahi işlem gerekmektedir. Şiddetli demir eksikliği anemisinde ise damar yolundan kan transfüzyonu gerekebilmektedir.
B12 Vitamini ve Folik Asit Eksikliği Anemi Tedavisi
B12 vitamini veya folik asit eksikliği anemisinin tedavisi eksikliğin giderilmesi ile yapılmaktadır. Çoğu insan, eksik vitaminlerin yerini enjeksiyonlar ya da tabletlerle kullanarak doldurmaktadır.
B12 vitamin eksikliğine bağlı anemide genellikle kullanılan iki tip B12 vitamin enjeksiyonu bulunmaktadır. Bu enjeksiyonlar kısa etki süresine sahip olan siyanokobalamin ile uzun etki süresine sahip olan hidroksokobalamindir. Ayrıca B12 vitamini eksikliği anemisinin diyete bağlı olup olmadığı da önemli bir nokta olmaktadır. Eğer vejetaryen bireylerde görüldüğü gibi B12 vitamin eksikliği diyete bağlı ise yemekler arasında her gün B12 vitamin tabletleri alınmalı veya yılda iki kez hidroksokobalamin enjeksiyonu kullanılmalıdır. Bunlara ek olarak B12 eksikliği olan insan; et, süt, yumurta gibi B12 vitamininden zengin gıdalar tüketmelidir. B12 vitamini eksikliği anemisi diyetteki B12 vitamin eksikliğinden kaynaklanmıyorsa, 2 ile 3 ayda bir hidroksokobalamin enjeksiyonu kullanılmalıdır.
Folik asit eksikliğine bağlı anemide folik asit seviyesini yükseltmek amacıyla günlük folik asit tabletleri kullanılmaktadır. Ayrıca brokoli, brüksel lahanası, kuşkonmaz, nohut ve bezelye gibi folik asitten zengin gıdalarda alınmalıdır. Çoğu folik asit eksikliği olan insan yaklaşık olarak 4 ay boyunca folik asit alması gerekmektedir. 4 aylık kullanımda folik asit seviyesi düzelmemesi durumunda aneminin altta yatan nedeni araştırılması gerekmektedir.
Orak Hücre Anemisi Tedavisi
Orak hücre anemisinin en sık görülen belirtileri ağrı ve ağrıya bağlı komplikasyonlar olmasıyla birlikte tedavisi genellikle ağrı ataklarından kaçınmayı, semptomları hafifletmeyi ve komplikasyonları önlemeyi kapsamaktadır. Orak hücreli aneminin tıbbi tedavisi ise ilaçları ve kan transfüzyonunu içermekle birlikte, bazı genç bireylere kök hücre nakli yapılabilmektedir.
Orak hücre anemisinin ilaç tedavisi ağrı ve enfeksiyonları önlemeye yöneliktir. Ağrıyı azaltmak amacı ile doktor hidroksiüre, L-glutamin oral toz, Vokselotor gibi ilaçlar reçete etmektedir. Ayrıca enfeksiyonları önlemek amacı ile pnömoni geçirilmiş ya da ameliyat olunmuş ise orak hücre anemisi olan birey yaşamı boyunca penisilin alması gerekebilmektedir.
Akdeniz Anemisi (Talasemi) Tedavisi
Talasemi hastalığı tedavisinin planlanmasında talasemi şiddeti dikkate alınmaktadır. Hafif şiddetli talasemilerde özel bir tedaviye ihtiyaç duyulmamakta, orta şiddetli talasemilerde ise sık sık kan nakli gerekmektedir. Çok şiddetli talasemi formlarında ise genellikle birkaç haftada bir kan nakli gerekmekte ve bu da kalp, karaciğer ve diğer organlara zarar verebilecek kadar kanda demir birikmesine neden olabilmektedir. Bu fazla demiri çıkarmak amacıyla “Şelasyon Terapisi” adı verilen işlem yapılmaktadır. Vücuttan fazla demiri atmak amacı ile deferasiroks (Jadenu) veya Deferipron (Ferriprox) gibi oral ilaçlar alınması gerekmektedir.
Aplastik Anemi Tedavisi
Aplastik anemi tedavisi immünosupresanları, kök hücre naklini ve destekleyici tedavileri kapsamaktadır. İmmünsüpresanlar, bağışıklık sisteminin işlevini etkileyen ilaçlardır. Çoğu hasta için, immünosupresyon tercih edilen ilk tedavi olmaktadır. Tedavi, aplastik anemide meydana gelen kan kök hücrelerinin tahribatını bastırmayı amaçlamaktadır. Bu tür tedavi, genel bağışıklık sistemini zayıflatabilmekte ve tedaviye devam ederken bireyi enfeksiyona karşı daha hassas hale getirmektedir. Bu tedaviyle, iyileşme belirtileri altı haftadan önce görünmemekte ve genellikle daha uzun sürmektedir. Bu tedavinin amacı ise; transfüzyon ihtiyacını azaltmak, ideal olarak ortadan kaldırmak ve enfeksiyonlardan korunmayı sağlamaktır. Diğer bir tedavi yaklaşımı olan kök hücre nakli ise genç bireyler için tercih edilmektedir. Destekleyici tedaviler arasında ise enfeksiyonları önlemek amacıyla antibiyotik kullanımı ve kan hücre sayısını arttırmak amaçlı kan nakli yer almaktadır.
Hemolitik Anemi Tedavisi
Hemotlitik anemi tedavisi; hastanın yaşı genel sağlık durumu, tıbbi geçmişine ve aneminin kapsamına göre belirlenmektedir. Hastanın hemolitik anemi tedavisinde kullanılan ilaçlara ve tedavilerine karşı toleransı da önemli noktalar olmaktadır. Hemolitik anemi tedavisinde; kan nakli, vücudun adrenal bezleri tarafından üretilen doğal hormonların sentetik versiyonu olan kortikosteroid ilaçlar, bağışıklık sistemini güçlendirmek amacı ile verilen globülin, otoimmün kaynaklı hemolitik anemilerde verilen immünsüpresif terapi ve çok ciddi vakalarda ise dalak çıkarılması operasyonu yer almaktadır.