Çölyak Hastalığı Nedir ? Belirtileri Nelerdir?
Çölyak hastalığı nedir sorusu günümüzde çoğu kişinin merak ettiği sorulardan biridir. Çünkü 70 ile 200 kişiden birinde bu hastalık meydana geldiği için insanlar bu hastalığın ne olduğunu ve hayatına olan etkisini merak eder. Öncelikle bu hastalık hakkında tam bir netlik yoktur çünkü uzmanlar bu hastalığın alerjik mi yoksa ottoimmun bir hastalık mı olup olmadığı konusunda kararsız. Ayrıca genler üzerinden mi yoksa çevresel etkiler sebebiyle mi oluştuğu da tartışılır. Uzman doktorların bazıları bu iki durumun etkisi oluşan bir hastalık olduğunu düşünürken Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü bu hastalığın genetik olduğuna dair makalesi bulunur.
Arpa, çavdar, buğday ve yulaf gibi unlu mamullerin içerisinde yer alan glüten proteinin vücuda girdikten sonra ince bağırsaklarda alerjik iltihaplanma oluşur. Vücudun bağışıklık sistemi de bu iltihaplanma sürecine anormal tepki verir. Bu tepki kendi dokusuna dahi zarar verir. Bu zarardan en çok etkilenen ince bağırsak olur çünkü bu tepki organın içinde yer dokulara zarar verir. İnce bağırsakların içerisinde parmak çıkıntıları gibi şekli olan vilüs adı verilen doku bulunur. Vilüs yaptığı emilim ile insanların aldığı besinlerin hızlıca kana karışmasını sağlar. Bağışıklık sisteminin verdiği anormal tepkisiyle vilüsler tamamen yok olur. İnsanlar ne kadar yemek yerse yesin emilim sağlanmadığı için vücut yeteri kadar besin alamaz.
Çölyak Hastalığının Belirtileri Nelerdir?
Çölyak hastalığı belirtileri alınan besinlerdeki yağ, protein, demir, vitamin emilimleri sağlanmadığı için vücutta buna bağlı olarak tepkiler verir. Yağda eriyen vitaminlerin emilmemesi sonucunda kemik erimesi hastalığı meydana gelir bu da hastalığın ek belirtisi olan bel, eklem ağrılarına sebep olur. Bu çölyak hastalığının en büyük belirtiler demir alınmaması sonucu oluşur. Demir eksikliği sonucunda halsizlik, çabuk yorulma, çarpıntı ve saç dökülmesi gibi sağlık problemleri oluşur. Bu belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterdiği gibi yaşlara oranla da değişebilir.
Yetişkinlerde Çölyak Hastalığı Belirtileri Nelerdir?
- Ağız içerisinde yaralar
- Halsizlik
- Çarpıntı
- Soluk cilt rengi gibi kansızlık belirtileri
- Dilde yanmalar
- Kaşınan ve kırmızı renkteki cilt döküntüleri
- Kemik, kas, eklem ağrıları
- Depresyon
- Gece görme kaybı yaşanması
- Ses tellerinde yaşanan problemler sonucu ses kısılmaları
- Odaklanma problemi
- Baş dönmesi ve denge problemi
- Hormonlarda yaşanan anormal değişiklikler
Çölyak Hastalığının Çocuklardaki Belirtisi Nelerdir?
Çevresel mi, genetik mi olduğu henüz bilinmese yapılan araştırmalara göre bu hastalığa sahip olan bireylerin 1. dereceden yakınlarında da bu sağlık problemi görülebilir. Yeni doğan çocuklarda bu hastalık hazır gıda dönemine geçiş sürecinde gözükür. Hazır gıda sürecinden sonra bir iki hafta veya birkaç ay içerisinde çocukta ishal, kusma, bulantı gibi her hastalığın belirtileri olan durumlar yaşanabilir. Çocuklarda (2 yaş üstü) bu hastalığa rastlanabildiği için erken teşhis sürecin değişmesinde yardımcı olabilir.
2 Yaş Çocuklarda Hastalığın Belirtisi
- Gelişimin durması veya gerilemesi
- Karın bölgesinde şişlik
- İştahsızlık
- Gelişimi durduğu için kasların da erimesi
- Kusma
- Sürekli kusma
2 Yaş Üstü Çocuklarda Hastalığın Belirtisi
- Kilo kaybı
- Kabız
- İshal
- Gelişme sürecinin gecikmesi
- Yaşına göre ortalama boyuna ulaşamama durumu
- Dikkat dağınıklığı
- Baş ağrısı
- Vücut uzuvlarında koordinasyon sağlayamama
- Öğrenme güçlüğü
Çölyak Hastalığı Geçer Mi ve Tedavisi Nedir?
Çölyak hastalığı testi kan alma ile başlanır ama kan almada tam bir netlik olmaz. Uzman doktorlar bu yüzden gastroskopik yöntem ile hastanın şikayetine sebep olan sağlık problemini tam teşhis eder. Bu yöntem dışında ince bağırsaktan alınan biyopsi ile de teşhis konabilir. Eğer yapılan testler hastalığın kişi de var olduğunu belirtirse uzman doktorlar tedavi planlaması yapmadan önce çölyak hastaları ne yiyemez konusunda sizlere ufak dahi olsa bilgi verir. Daha sonra iyi bir diyetisyen yönlendirilmesi ile hayatınızdan tamamen glüten içeren tüm besinleri kaldırırsınız. Çavdar, arpa, yulaf gibi unlu mamuller ve bu mamullerden yapılan besinleri keserseniz belli bir süre sonra kendinizi iyi hisseder ve ince bağırsanız da vilüsler tekrar oluşmaya başlar. Bilginiz olmadan glüten içeren bir besin aldığınızda kusma, ishal, bulantı gibi şikayetler tekrarlanır. Bazı hastalar bu tür sonuçlar yaşamasa da aldıkları glüten sağlıklarında ileriki yıllarında ciddi problemler yaşayabilir. Bu hastalığın tek tedavisi unlu mamulleri hayatınızdan çıkarmanız gerekir. Bu hastalık hakkında uzmanlarımıza soru sormak isterseniz tıklayabilirsiniz.