Erkek Kısırlığı, Nedenleri, Tedavisi

Erkek kısırlığı, erkeğe bağlı nedenlerden dolayı ortaya çıkan kısırlıktır. Kısırlık, çiftlerin çocuk sahibi olamamasıdır. Kısırlık erkeğe, kadına ya da her ikisine de bağlı olabilir. 

Erkek kısırlığı nedir ?

Erkek şahsın düzenli olarak ve korunmasız şekilde en az bir yıl süre ile cinsel ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamama durumudur.

Erkek kısırlığın nedenleri ve risk faktörleri nedir ?

Erkek kısırlığı için risk faktörleri şunlardır;

Varikosel

İnmemiş testis

Erkek spermlerine karşı antikor gelişimi

Sperm taşıyan kanallarda tıkanıklık

Erekesiyon (sertleşme) sorunu

Erken boşalma

Testis kanseri

Sistemik hastalıkları

Kanser tedavileri sonrası

Sigara ve alkol kullanımı

Erkek kısırlığı ne zaman başlar ?

Kısırlık ya doğuştan ya da sonradan ortaya çıkabilir.

Erkek kısırlığın sıklığı nedir ?

Çiftlerin %15’de kısırlık sorunu görülmektedir ve erkekler için bu değer %7.5’a denk gelmektedir.

Erkek kısırlığının belirtileri nedir? Bir erkeğin kısır olduğu nasıl anlaşılır ?

• Çocuk sahibi olamamak
• Cinsel fonksiyonların bozulması
• Testislerde şişlik, ağrı ve acı
• Kromozomal ve hormonal bozukluk belirtileri (sakal ve vücut kıllarında azalma)
• Düşük sperm sayısına sahip olmak (her boşalmada menide 39 milyondan az sperm sayısı)

Erkek kısırlığının tanısı nasıl konulur ?

Öncelikle hasta muayene edilir ve hastanın cinsel hayat hikayesi alınır. Ardından hastadan meni analizi istenir. Meni analizi için hastadan bir kaba boşalarak meni istenir. Laboratuvarda sperm sayısı, şekli (morfolojisi) ve hareketleri (motilitesi)değerlendirilir. Aynı zamanda enfeksiyon açısından değerlendirilme yapılır. Bazen bu test birkaç kez tekrarlanabilir.

Bu sonuçların ardından hastada kısırlık düşünüldüğünde, kısırlık nedeni araştırılır. Bunun için :

1. Skrotalultrason – testisleri değerlendirmek için.
2. Transrektalultrason – meni taşıyan tüpleri değerlendirmek için.
3. Hormon testleri – cinsel gelişim ve sperm üretiminde önemli olan hormonları değerlendirmek için.
4. Boşalma sonrası idrar tahlili – geri boşalma durumunu değerlendirmek için (idrarda sperm görülmesi, boşalma sırasında meninin idrar kanalından çıkacak yönde değil, mesaneye doğru ilerlediğinin gösterir).
5. Genetik testler – genetik koşullar değerlendirmek için.
6. Testis biyopsisi – eğer menide sperm bulunmazsa, testisten iğne yardımıyla örnek alınır. Örnekte sperm bulunursa, demek üretilen spermin taşınmasında sorun vardır.
7. Anti-sperm antikor testleri – bağışıklık sistemi sperme saldıran antikor üretirse ve sperm fonksiyonlarını bozarsa, bu antikorların değerlendirilmesi için.
8. Özel sperm fonksiyon testleri– boşalma sonrası spermin ne kadar sağlıklı kaldığını ve yumurta hücresine ne kadar etki ettiğini değerlendirmek için.

Erkekte kısırlık lehine bulgu saptanmadığı takdirde, eşinin de muayenesi gerekmektedir.

Sperm sayı düşüklüğü nedir ve nedenleri nedir ?

Sperm sayısı ve kalitesinin düşmesi olarak bilinir ve erkeğin hayat tarzına bağlıdır. Uyuşturucu madde kullanımı, alkol ve sigara kullanımı, depresyon, stres ve fazla kilo sperm sayısı ve kalitesinin düşüklüğüne neden olabilir.

Düşük sperm sayısı belirtileri nedir, az olduğu nasıl anlaşılır ?

Düşük sperm sayısı boşalma sırasında menide gele spermin sayının normale göre az olmasıdır. Düşük sperm sayısı oligospermi, menide sperm görülmemesi durumu ise azospermi olarak isimlendirilir. 

Meni içinde her mililitre başına 15 milyondan daha az spermin görülmesi düşük sperm sorunu olarak değerlendirilmektedir.

Düşük sperm sayısı belirtileri nedir ?

• Cinsel fonksiyonlarda sorun
• Testislerde şişlik ve acı
• Sakal, bıyık ve vücut kıllarında azalma

Erkek kısırlığının tedavisi nedir ?

Tedavi şekli kısırlığın nedenine bağlı olarak seçilir.

1. Ameliyat – testislerde toplardamarların (venlerin) genişlemesi (varikosel) durumunda gerçekleştirilir.
2. Enfeksiyon tedavisi – üremeyi önleyen mikroplara karşı antibiyotik tedavisi uygulanır.
3. Hormon tedavisi – hormon dengesizliği durumunda seçilir.
4. Yardımcı üretkenlik teknolojisi – ya bir sperm verici donörden, ya boşalma, ya da testisten cerrahi yöntemle sperm hücresi alınarak, sperm kadın genital organına enjekte edilerek uygulanan yöntemdir.
5. Yaşam şartının düzenlenmesi – daha sık cinsellik, özellikle ovülasyon döneminde 2 günde bir cinsel ilişkiye girilmesi önerilmesidir.
6. Tedavi sırasında duygusal stresin kontrolü
7. Gerekliliğinde psikolojik ve psikiyatrik destek

Erkeklerde kısırlık nasıl önlenebilir ?

Bir çok kısırlık nedenleri kolaylıkla önlenemez. Ama bazı sorunlar hayat tarzında düzeni sağlayarak önlenebilir. Bunun için sigara, alkol azaltılmalı, gereksiz ve uygun olmayan ilaç kullanımından ve toksik madde temasından uzaklaşmak, sıcaktan kaçınmak, stresten uzaklaşmak ve kilo verme gibi hayat tarzı seçilmelidir.

---