Gastrit nedir? Belirtileri ve tedavisi nasıldır?
Gastrit, halk arasında mide iltihabı olarak bilinir. Midede yanma, ağrı ve şişkinlik ile kendini gösterir. Gastrit tedavi edilmezse mide kanserine neden olabilir.
Gastrit nedir ?
Mide iç duvarında (mukoza) inflamasyon (iltihabi reaksiyon) görülmesi durumudur.
Gastrit nedenleri nedir ?
Genellikle infeksiyon (helicobacterpylori) ve otoimmun hastalıklarda ortaya çıkar. Bunların haricinde sigara ve aşırı alkol kullanımı, diyet gibi yaşam tarzı, düzenli ağrıkesicilerin kullanımı, ağır cerrahi müdaheleler, yaralanma, paraziterenfeksiyonlar, AİDS ve yanık gibi durumlarda gastrit gelişebilir. Otoimmun hastalıklardan olan Hashimototiroiditi, tip 1 diyabet ve Crohn hastalığı olanlarda gastrit sık görülür.
Gastrit neden olur ?
Mide mukozasının iltihaplanmasına neden olan her durum gastrit oluşturabilir. Mide mukozasını koruyan mukus astarlı bariyerde yaralanma veya zayıflama sonucu mide asidinin mukozaya zarar vermesine yol açar.
Gastritin hangi türleri vardır ?
- Akut veya erozif gastrit (veya gastropati)
- Kronik helicobacterpylori gastriti
- Metaplastik (kronik) atrofik gastrit
- Granülomatoz gastrit
Gastrit belirtileri nedir ?
- Üst karın bölgesinde ağrı, yanma ve kazınma hissi
- Mide bulantı ve kusma
- Yemek yedikten sonra karında dolgunluk hissi
- Bazen kanlı kusma ve koyu renkli dışkılama
Gastrit tanısı nasıl konulur ?
Hastanın öyküsü alınır, fizik muayenesi yapılır ve şikayetleri değerlendirilir. Ardından :
- Helicobacterpylori testleri bakılır (histolojik test, hızlı üreaz testi, üre nefes testi)
- Endoskopi (gastroskopi) tanıda altın standart olarak bilinmektedir. Endoskopi ile mide iç duvarı değerlendirilir. Gerekliliği halinde biyopsi alınır. Biyopsi ile alınan dokuda Helicobacterpylori açısından değerlendirilme yapılır.
- Hastaya baryumlu mide – duodenumgrafisi çekilebilir.
Gastrit tedavisi nedir ?
Öncelikli olarak gastrit nedenine göre tedavi şekli planlanmaktadır.
- Alkol veya non-steroid anti-inflamatuvar ilaç kullanımına bağlı olarak gelişen gastritlerde, alkol kullanımı ve ilaç kullanımının durdurulması hastayı rahatlatabilir.
- Helicobacterpylori nedeniyle gelişen gastritlerde antibiyotik tedavisi uygulanır.
- Proton pompa inhibitörleri – asit üretimini azaltan ilaçlar tedavide yaygın olarak kullanılmaktadır. Genelde 3’lü antibiyotik tedavisi 14 gün süreyle uygulanmaktadır. Ancak bu ilaçların uzun süreli ve yüksek dozda kullanılması hastada kemik kırıklarına neden olabilir.
- H2 – reseptör blokörleri – asit üretimini azaltan ilaçlardır.
- Antasitler - mide asidini nötralize eden ilaçlardır.
Gastritin riskleri nedir ?
- Akut veya erozif gastrit (veya gastropati) – ciddi kanamalara neden olabilir.
- Kronik helicobacterpylori gastriti – peptik ülser, mide kanseri ve MALT lenfoma riskini artırır.
- Metaplastik (kronik) atrofik gastrit – pernisiyöz anemi, mide ülser ve kanseri riskini artırır.
- Gastroözofageal reflü hastalığının oluşma riskini artırır.
- Beslenme bozukluğu ve bundan dolayı kilo kaybına neden olabilir.
Gastrit nasıl önlenir ?
- Günlük hijyen uygulamaları
- Tamamen pişirilmiş yemeklerin yenilmesi
- Baharatlı, asidik ve kızarmış yiyeceklerden kaçınmak
- Alkol ve sigara tüketiminden kaçınmak
- Fastfood yiyeceklerin tüketilmemesi
- Ağrı kesici ilaçların uzun dönem ve yüksek dozlarda kullanılmaması
Stres gastriti tetikler mi ?
Stres gastritin önemli bir nedeni olup, ağır ve ani streslerin tekrarlaması ve uzun süreli olması gastrite, ülsere ve mide kanamasına neden olmaktadır. Tekrarlayan bu durum gastrit gidişatını kronikleştirir ve gastroözofageal reflü hastalığının gelişmesini kolaylaştırır.