Hamilelik (Gebelik) Nedir? Belirtileri Nelerdir? Testi Nasıl Yapılır?

Gebelik ya da hamilelik, cinsel ilişki sırasında erkek üreme hücresinin (sperm) kadın  üreme hücresini (yumurta) döllenmesiyle başlayan, yaklaşık 37-40 hafta kadar süren ve normalde doğum ile sonuçlanan bir süreçtir. 

Gebelik (hamilelik) nedir ?

Cinsel ilişki sırasında erkek sperm hücresinin kadın yumurta hücresi ile birleşmesi ile başlayan ve 38-40 hafta kadar süren bir süreç olarak isimlendirilir.

Gebelik nasıl olur ?

Düzenli ve korunmasız cinsel ilişki ile gebelik şansı yükselmektedir. Bunun yanı sıra ilişkinin zamanlaması da önem arz ediyor. Her adet döneminde kadın vücudu hamilelik için yenileniyor. Düzenli adet döngüsünün takibi çok önemlidir. Her periyotta yumurtalıkta gelişen yumurta hücre patladıktan sonra Fallop tüplerine geçer. Bu dönemde bu yumurta hücresi östrojen salgılar. Salgılanan bu östrojen hem yumurta hücrenin döllenme sonucu oluşan embriyonun rahmin duvarına yapışmasını, hem de rahmin iç mukoza duvarını etkileyerek bu yapışıklık için uygun hale gelmesini sağlar. Östrojenin etkisiyle rahim duvarı kalınlaşır. Patlayan bir yumurta hücre Fallop tüplerinde 24 saat canlı kalabilir. Erkek sperminde olan sperm hücreleri de vajinaya giriş yaptıktan sonra 72 saat yaşayabilir. Bundan dolayı yumurtlama zamanının takibi gebelik için çok önemlidir. Uzun süre döllenmeye ulaşamayan spermler ölür. 28 günlük adet dönemi için yumurtlama 14. güne tekabül eder. Yumurtlama günü adet döneminin uzunluğuna bağlı olarak değişebilir. Döllenme Fallop tüplerinde olur ve yeni döl rahime doğru hareket eder.

Gebelik (hamilelik) için engel durumlar nelerdir ?

• Sigara ve alkol kullanımı – spermin yumurta hücreye erişimini engeller.
• Cinsel ilişki sırasında kayganlaştırıcıların kullanımı – sperm kalitesine zarar verebilir.
• Yüksek tempolu egzersizler
• Tiroid hastalıkları
• Metabolik hastalıklar
• Rahim ve Fallop tüplerinde herhangi bir hastalık – yumurta hücrenin hareketi ve döllenmiş yumurta hücrenin rahim duvarına yapışmasını engeller.
• İleri yaş faktörü – düzenli ve korunmasız cinsel ilişki sonucunda gebelik ihtimali genç kadınlarda %20 iken, ileri yaşlarda bu ihtimal giderek azalır.
• Stres
• Kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları

Spermin rahime yerleşmesi hissedilir mi ?

Spermin rahime yerleşmesi sırasında kramp tarzında ağrılar yaşanabilir. Ama bu ağrılar adet dönemindeki ağrılarla genelde karıştırılır.

Sperm rahime yerleşirken neler olur ?

Sperm rahim içine düşerken, rahim duvarına yapışması için rahim duvarını zedeler ve bir miktar kanamaya neden olabilir. Vajinal kanama şeklinde görülen bu olay gebelik için riskli bir durum değildir. Bu türlü vajinal kanama implantasyon kanaması denir. Döllenmiş yumurta rahim duvarına döllenmeden 7 gün sonra yapışır.

Gebelik nasıl anlaşılır ? Belirtileri nelerdir? 

• Düzenli ve korunmasız cinsel ilişki sonrası adet döneminde gecikme
• Döllenmenin ikinci haftasından itibaren birtakım fizyolojik belirtiler
• Erken hamilelik testi – adet gecikmesini izleyen 6. Günde yapılır. İdrar bir kaba toplanır ve özel bir çubuk idrara batırılır. Ev ortamında yapılan bu testte idrarda HCG (human koryonik gonadotropin ) hormonunun olup olmamasına bakılır. Çünkü, hamileliğin ilk evrelerinde kanda bu hormon değeri çok yüksek olur. Ama bazen yanlış sonuçlar da görülebildiği için kan testinin de yapılması gerekir. Kan ile yapılan gebelik testleri döllenmenin gerçekleşmesinden 9-10 gün, dölün rahme yerleşmesinden 3-4 gün ve beklenen adet tarihinden 5-6 gün önce sağlıklı sonuçlar verebiliyor.

Erkek vajinaya spermini boşalttıktan sonra hamileliğin olması için kaç dakika beklenilmelidir ?

Cinsel ilişkiden sonra kadın 20-30 dakika sırtüstü pozisyonda kalmalıdır. Bu spermin yumurta hücresine kadar ulaşabilmesini kolaylaştırır.

Spermin hepsi vajinada kalıyor mu ?

Milyonlarca hareketli sperm hücreleri yumurta hücreye doğru hareket eder. Yerde kalan kısım ise vajinadan dışarı akabilir.

Gebelik için en az ne kadar sperm hücresi gereklidir ?

Hamilelik (gebelik) yaşanabilmesi için erkekten çıkan sperm sayısının en az 39 milyon olması gerekiyor. Bu sayının altında olması oligospermi, olmaması azospermi olarak isimlendirilir. Spermin üst sınır sayısı yoktur.

Gebeliğin (hamilelik) belirtileri nedir ?

Belirtiler kişiden kişiye göre değişmektedir. En erken belirtiler cinsel ilişkiyi takiben 14. günden itibaren görülür. Bazen hamilelikte görülen belirtiler adet öncesi yaşanan belirtilere benzeyebilir.

• Adet gecikmesi – 1 haftadan fazla süren gecikme
• Mide bulantısı – ilk 3 ay sık rastlanır, döllenme sonucu vücutta hormon dengesinin değişimi sonucu yaşanır
• Vajinal akıntı – vücutta hormon dengesinin değişimine bağlıdır
• Koku hassasiyeti
• Yorgunluk ve halsizlik
• Hassas göğüsler
• İştahsızlık
• Sık idrara çıkma durumu – gebelikte hormon değişimlerine ve mesaneye olan baskı nedeniyle
• Sırt ağrısı

Hamilelikten korunma yöntemleri nelerdir ?

• Kondom (prezervatif, kılıf, kaput)
• Kadın kondomu
• Diyafram
• Rahim içi araç (RİA)
• Haplar
• Aylık iğne
• 3 aylık iğne
• Deri altı kapsüller

Riskli gebelik nedir ?

Gebelik döneminde hem anne, hem de bebek için yaşanabilecek riskler riski gebelik olarak değerlendirilir ve bu durum hem anne, hem de bebek için hayati anlam taşır.

Gebelikte görülebilen riskler nelerdir ?

1. Anne adayının riskleri : 18 yaşın altında olan anne adaylarında özellikle doğum zorluğu, 35 yaş üzeri adaylarda düşük vakaları, gebelik şekeri, gebelik tansiyonu, bebeklerde kromozom anomalileri gibi riskler vardır. Kilosu yüksek olan anne adayında preeklampsi (gebelik tansiyonunda yükselme ve gebelik zehirlenmesi olarak bilinir) riski yüksektir. Aynı zamanda gebelik enfeksiyonları ve anne adayının daha önce geçirmiş olduğu ameliyat hikayesinin varlığı bu riskler açısından önemlidir.
2. Bebek için riskler : bebeğin fazla kilolu olması, özellikle 4500 gr’ın üzerinde olması veya çok düşük kiloda olması, bebeğin içinde yüzdüğü amniyon sıvısının az veya çok olması, bebekte kromozom hastalık risklerini kapsar.
3. Plasenta (bebeği rahime bağlayan yapı) ile ilgili riskler : plasentanın farklı bağlanma noktalarının olması, plasentanın rahime bağlanan yerinde kopma ve kanama, plasentanın rahim duvarını aşarak rahim çevresinde yerleşen organlara invazyonu gibi riskleri kapsar.

Riskli gebelik için alınması gereken önlem nedir ?

Ultrason yardımıyla gebelik öncesi servikal (rahim ağzı) uzunluk ölçümü, hamileliğin 14-18. haftasından sonra kromozom bozuklukları, kan hastalıkları ve enfeksiyonlar açısından değerlendirilme yapılır. Plasentanın rahime birleşim yeri, Doppler kan akımı dölün kalbinin değerlendirilmesi, kan ve şeker takibi yapılır. Bebek ve anne gebelik süreci boyunca kadın-doğum uzmanı tarafından sık takip edilmelidir.