Huzursuz bağırsak sendromu nedir? Belirtileri, Tedavisi
Huzursuz bağırsak sendromu, irritabl bağırsak sendromu, hassas bağırsak sendromu ya da spastik kolon olarak da bilinir. Toplumda sık görülen bir rahatsızlıktır. En önemli belirtileri karında ağrısı, şişkinlik, gaz, ishal veya kabızlıktır.
Huzursuz bağırsak sendromu (İrritabl bağırsak sendromu) nedir?
Kalın bağırsağı (kolon) etkileyen fonksiyonel gastrointestinal bozukluktur. Hassas bağırsak sendromu veya spastik kolon olarak ta bilinmektedir.
Huzursuz bağırsak sendromunun nedeni nedir ?
Bu sendromun kesin nedeni bilinmemektedir. Ama bazı faktörler sendromun gelişmesinde önemli role sahiptir :
- Bağırsak kaslarında anormal kasılmalar – bağırsak duvarında olan kasların normalden daha fazla ve daha uzun süren kasılmaları ile ishal, şişkinlik ve gaz, normalden daha zayıf kasılmalar sırasında ise sert ve kuru dışkılamalar görülmektedir.
- Sinir sistemi anormallikleri– beyin ve bağırsaklar arasında koordinasyon bozukluğu sonucu, vücudun sindirim sürecinde meydana gelen değişikliklere aşırı tepki ile bu sendrom gelişebilir.
- Bağırsaklarda iltihaplanma – bağırsak duvarında olan normalden fazla bağışıklık hücresinin tepkisi sonucu iltihaplanmalar sonrası bu sendrom görülebilir.
- Bağırsak mikroflorasında (normal bağırsak florası) bakteri sayısında değişiklikler
- Enfeksiyonlar – mikropların neden olduğu şiddetli gastroenterit sonrası bu sendrom görülebilir.
Huzursuz bağırsak sendromunda tetikleyici risk faktörleri nelerdir ?
- Stres
- Hormonlar – adet dönemi veya öncesi
- Bazı gıdalar – buğday, fasulye, lahana, süt ve süt ürünleri
- Laktoz intoleransı
- Ailede spastik kolon hikayesinin olması
- Ruhsal sağlık sorunlarının olması
Huzursuz bağırsak sendromu kimlerde görülür ?
Sıklıkla 45 - 50 yaş altı bireylerde görülmektedir. Kadınlarda daha sık görülmektedir.
Huzursuz bağırsak sendromu belirtileri nelerdir ?
- İshal veya kabızlık
- Aşırı gaz
- Dışkıda mukus
- Dışkılama sonrası karın ağrısı ve karın krampların azalması veya kaybolması
Hastalar zamanla şikayetlerinde artış, zaman zaman tamamen kaybolduğu dönemler yaşamaktadır.
Huzursuz bağırsak sendromu olan hasta ne zaman doktora başvurmalı ?
Aşağıda belirtilen durumlarda doktora başvuru yapması gerekmektedir :
- Rektal kanama
- Kilo kaybı
- Gece ishali
- Yutma zorluğu
- Demir eksikliği anemisi
- Dışkılama ve gaz çıkarma sonrası karında rahatlamanın olmaması
Huzursuz bağırsak sendromunun tanısı nasıl konulur ?
Doktor tarafından hastanın öyküsü alınır ve hastanın belirtileri sorgulanır. Spesifik laboratuvar testleri istenebilir. Belirtilerin çok şiddetli olduğu durumlarda sigmoidoskopi (bağırsak iç duvarı – mukozası değerlendirilir) yapılır.
Huzursuz bağırsak sendromu tedavisi nasıldır ?
Tedavinin temel amacı hastanın hayat kalitesinin yükseltilmek, belirtilerini azalmak ve tekrarlamasını yükseltmektir. Tedavinin planı :
- Beslenme düzeni – beslenme düzeninde ani değişikliklerden kaçınılmalı, laktoz intoleransı olanların süt ve süt ürünü tüketilmemeli, günlük 9 – 19 bardak su tüketilmeli, gaz üretimine neden olacak baklagillerin tüketilmemelidir.
- Yaşam tarzının değiştirilmesi – günlük fiziksel aktiviteler uygulanmalı, stresten kaçınılmalıdır.
- İlaç tedavisi - ilaç tedavisinde antispozmadik ilaçlar kullanılır. Bu ilaçlar bağırsak duvar kaslarını gevşeterek, belirtilerin hafifletilmesine yardımcı olur.
Huzursuz bağırsak sendromu olan hasta tedavi olmazsa ne ile karşılaşılabilir?
- Ani kilo kaybı
- Demir eksikliği anemisi
- Geçmeyen karın ağrıları
- Kronik yorgunluk
- Rektal kanama
- Kadınlarda cinsel ilişki sırasında ağrı