Miyom Nedir? Belirtileri, Tanısı, Tedavisi
Miyom, uterus (rahim) duvarından köken alan iyi huylu yani kanser olmayan büyümedir. Genellikle doğurganlık yaşındaki kadınlarda görülür. Miyom ile rahim kanserinin bir ilişkisi yoktur ve hiçbir zaman kansere dönüşmez. Miyomlar, değişik büyüklükte ve sayıda olabilir.
Miyom nedir ?
Kadınların yaygın hastalıklarından biri olup, rahim (uterus) kasından kaynaklanan iyi huylu büyümedir.
Miyom nedenleri ve risk faktörleri nedir ?
Kesin nedeni bilinmemektedir. Hormonal nedenlere bağlı olduğu, ama gelişme nedeni olarak hyalen dejenerasyon olduğu düşünülmektedir. Bunun haricinde kistik, yağlı, kırmızı dejenerasyon (gebelikte )ve kalsifik (menopoz sonrası) dejenerasyonun da miyom gelişimini etkilediği düşünülmektedir.
Miyom riskli midir ve kansere dönüşebilir mi?
Miyom iyi huylu rahim tümörüdür ve nadiren kansere dönüşebilir. Kansere dönüşme oranı 1000’de 1-5’dir.
Miyom kimlerde görülür ?
Doğurganlık çağında olan kadınlarda ve özellikle 30-40 yaşları arasında daha sık görülmektedir.
Miyom belirtileri nedir ?
- Büyük kısım hastalarda bulgu vermez.
- Anormal kanamalar
- Ağrılı cinsel rahatsızlık
- Sırt veya karın ağrısı
Miyomun yol açtığı sağlık sorunları nedir ?
- Mesaneye bası yapar, mesanenin genişlemesini engeller ve sık idrara gitmeye neden olabilir.
- Rektuma (kalın bağırsağın anüse bağlanan kısmı) bası yapar ve sık defekasyon (gayta çıkışı) ihtiyacına neden olur. Özellikle 8 cm’den büyük miyomların bası etki görülmektedir.
- Kabızlığa neden olabilir.
- Hemoroid gelişebilir.
- Gebeliğe engel olur, tekrarlayan düşüklere ve kısırlığa neden olur – kitle gibi etki yapar, rahim içinin dölün yapışması için uygunluğunu bozar
Miyom tanısı nasıl konulur ?
Hastanın şikayeti üzerine, kadın-doğum uzmanı tarafından muayene sırasında veya rutin kontroller sırasında miyom şüphesi olan hastaya Pelvik ultrason yapılır. İleri değerlendirme için MR istenebilir.
Miyom tedavisi nedir ?
- Rutin kontroller sırasında tespit edilen hastalarda herhangi bir şikayeti yoksa, hastaya tedavi uygulamadan sadece takibi planlanabilir.
- Şikayeti olan hastalara ilk önce cerrahi tedavi planlanır. Cerrahi kararda hastanın şikayetleri, yaşı, miyom sayısı, yerleşimi ve çocuk sahibi olup olmaması en önemli faktörlerdir. Eğer kadın ileri dönemde çocuk sahibi olmak istiyorsa, sadece miyom çıkarılır ve miyom tekrarlayana kadar geçen sürede hamileliğin yaşanması gerekir. Eğer kadının çocuk sahibi olmak gibi bir isteği yoksa tüm rahim çıkarılması planlanabilir. 40 yaşın üzerinde hastalarda miyomun tekrarlamaması için tüm rahim çıkarılması (histerektomi) önerilir. Miyom ya histeroskopik olarak (vajinal yoldan girilerek rahim içindeki kitlelerin çıkarılması), ya açık cerrahi, ya da kapalı cerrahi yöntemle uygulanabilir. Miyom boyutları değerlendirildiğinde, 6 cm’den büyük miyomların cerrahi olarak alınması gerekmektedir. Ama temel cerrahi kriter, hastanın şikayetlerine dayanmaktadır.
- İlaç tedavisi ise, cerrahi tedavi tercih edilmeyen hastalarda miyomun küçültülmesi ve aşırı kanamaların önlenmesi amacıyla uygulanır. İlaç tedavisi ile miyom ortadan kaldırılamıyor. Kullanılan ilaç grubu GnRH analoglarıdır. Bu grup ilaçlar östrojeni azaltır, hastayı menopoza sokar ve miyom boyutunun küçülmesine neden olurlar.
- Hormon tedavilerinin yanı sıra fazla kanaması olan hastalarda hormonlu spiral tedavisi tercih edilebilir.
- Diğer bir tedavi şekli ise, girişimsel radyoloji ekibi tarafından uygulanan bir yöntemdir. Bu tedavi şeklinde hastanın kasık atardamarlarından birinden girilerek, miyomun kanlanmasını sağlayan arter dalının kapatılması ve miyomun beslenme bozukluğunu oluşturması yöntemidir. Bu yöntemle miyom büyümesi engellenir ve küçülmesi sağlanır.
Miyom nasıl önlenebilir ?
En önemli önleme şekli düzenli doktor muayenesidir. Özellikle 40 yaşın üzerinde kadınların kadın-doğum uzmanı tarafından kontrolü gerekir.
Miyom kendiliğinden kaybolur mu ?
Gebelikten sonra kaybolması, menopoza giren kadınlarda boyutunun küçülmesi ve hatta kendiliğinden kaybolması mümkündür.
Miyom hangi hastalıklarla karışabilir ?
Aynı bulgu ve şikayetleri olan hastalıklarla karışabilir. Bundan dolayı hastayı kadın- doğum uzmanı detaylı bir şekilde değerlendirmelidir :
- Serviks kanseri (rahim ağzı kanseri)
- Rahimde polip
- Vajinal enfeksiyonlar
Miyom tanısı olan kadın cinsel ilişkiye girebilir mi ?
Cinsel ilişkiyi yasaklayacak veya sakıncalı olabilecek herhangi bir tablo görülmez. Ama ağrı ve huzursuzluk açısından cinsel isteksizlik olabilir.
Miyom tedavisinde bitkisel ürünler kullanılabilir mi ?
Hastaya uygulanan tedavilerin yanı sıra, hastaya soğan kürü tedavisi, yeşillikler, turpgiller, demir içeren besinler ve bitki çayları önerilir.
Kaynaklar:
- Hartmann KE, et al. Management of uterine fibroids. Comparative effectiveness review no. 195. Agency for Healthcare Research and Quality. https://effectivehealthcare.ahrq.gov/topics/uterine-fibroids/research-2017. Accessed April 24, 2019.
- De La Cruz MS, et al. Uterine fibroids: Diagnosis and treatment. American Family Physician. 2017;95:100.
- Smith RP. Uterine leiomyomata (fibroids, myoma). In: Netter's Obstetrics and Gynecology. 3rd ed. Philadelphia, Pa.: Elsevier; 2018. https://www.clinicalkey.com. Accessed April 24, 2019.
- Jameson JL, et al., eds. Uterine fibroids. In: Endocrinology: Adult and Pediatric. 7th ed. Philadelphia, Pa.: Saunders Elsevier; 2016. https://www.clinicalkey.com. Accessed April 24, 2019.