Ortez ve Protez Nedir, Nasıl Kullanılır?

Ortez ve protez, vücutta yaşanan doğuştan gelen bir durum, yaralanma veya ameliyat sonrası kaybedilen bir uzvun yerine konulmasına veya desteklenmesine yardımcı olan medikal cihazlardır.

Ortez ve Protez Nedir?

Ortez ve protez, vücutta yaşanan doğuştan gelen bir durum, yaralanma veya ameliyat sonrası kaybedilen bir uzvun yerine konulmasına veya desteklenmesine yardımcı olan medikal cihazlardır. Her ikisi de bireylerin hareket kabiliyetini artırmak, fonksiyonel bağımsızlıklarını desteklemek ve yaşam kalitelerini artırmak amacıyla kullanılır. Ancak, ortez ve protez arasında temel bir fark vardır:

Ortez:

Ortez, vücutta belirli bir bölgeyi desteklemek, stabilize etmek, düzeltmek veya fonksiyonel bir durumu iyileştirmek amacıyla kullanılan bir tıbbi cihazdır.
Genellikle eklem, kas, tendon veya kemik sorunlarına yönelik tasarlanır ve kullanılır.
Ortez, hastanın kendi vücudu üzerine giyilir ve çoğunlukla çıkarılabilir bir cihazdır. Ayak bileği destekleri, diz bandı, bel korsesi, dirsek ateli gibi farklı türleri bulunmaktadır.
Ortezler genellikle doğuştan gelen problemler, yaralanmalar, iltihaplı durumlar veya cerrahi sonrası rehabilitasyon süreçlerinde kullanılır.

Protez:

Protez, bir uzvun doğuştan gelen eksikliği veya kazalar, hastalıklar veya ameliyatlar sonucu kaybedilen bir uzvın yerine konulması amacıyla kullanılan yapay bir uzuvdur.
Protezler genellikle yapay eller, ayaklar, diz ve dirsek eklemleri gibi uzuvları içerir.
Protez, kişinin doğal vücut yapısına uyacak şekilde tasarlanır ve genellikle çıkarılamaz.
Protezler, kişinin yaşam kalitesini artırmayı, normal aktivitelere katılımını desteklemeyi ve günlük yaşamda bağımsızlığını sürdürebilmesini sağlamayı amaçlar.
Her iki tür de genellikle bir sağlık profesyoneli tarafından reçete edilir ve kişinin bireysel ihtiyaçlarına ve sağlık durumuna uygun olarak özel olarak tasarlanır. Ortez ve protez kullanımı, bireyin sağlık ve rehabilitasyon sürecine uygun şekilde entegre edildiğinde önemli avantajlar sağlayabilir. Bu cihazlar, hastaların günlük yaşamlarında daha aktif ve bağımsız olmalarına yardımcı olabilir.

Ortez ve Protez Nerelerde Kullanılır?

Ortez ve protez, çeşitli tıbbi durumlar veya yaralanmalar sonucu kaybedilen fonksiyonları veya eksik uzuvları yerine koymak veya desteklemek amacıyla kullanılır. Bu cihazlar, birçok farklı durum ve bölgede kullanılabilir. İşte ortez ve protezlerin kullanıldığı bazı alanlar:

Ortezler:

Ayak Bileği ve Ayak:

Ayak bileği destekleri, ayak kavsinin düzeltilmesine yardımcı olabilir.
Ayak tabanlıkları, ayak anatomisini destekleyerek rahatsızlıkları azaltabilir.

Diz ve Bacak:

Diz bandı, dizin stabilitesini artırabilir.
Topuk yükseltici, bacak uzunluğu farklılıklarını dengelemek için kullanılabilir.

Bel ve Sırt:

Bel korsesi, bel bölgesindeki ağrıları azaltabilir ve destekleyebilir.
Sırt korsesi, omurga problemlerini düzeltmeye yardımcı olabilir.

Dirsek ve El:

El bileği atelleri, el bileği yaralanmalarını destekler.
Dirsek destekleri, dirsek yaralanmalarının iyileşmesine yardımcı olabilir.

Omuz:

Omuz destekleri, omuz stabilitesini artırabilir ve omuz yaralanmalarının rehabilitasyonunu destekleyebilir.

Protezler:

Üst Ekstremite Protezleri:

Yapay eller, el kaybı yaşayan bireylere normal el fonksiyonlarını geri kazandırmak amacıyla kullanılabilir.
Yapay kollar, dirsekten itibaren kaybedilen uzvu yerine koymak için kullanılır.

Alt Ekstremite Protezleri:

Yapay bacaklar, dizden veya daha yukarıdaki bir bölgeden kaybedilen bacağı yerine koymak için kullanılabilir.
Protez ayaklar, ayak kaybı yaşayan bireylere destek olabilir.

Gövde Protezleri:

Gövde protezleri, torso veya karın bölgesindeki eksikliklere yönelik özel tasarımlar içerir.

Yüz Protezleri:

Yüz protezleri, yüz bölgesindeki kayıplar veya anomaliler için tasarlanabilir.
Ortez ve protezler, genellikle ortopedik durumlar, travmalar, doğuştan gelen anomaliler veya ameliyat sonrası rehabilitasyon süreçlerinde kullanılır. Sağlık profesyonelleri, bireyin özel ihtiyaçlarına uygun olarak bu cihazları reçete eder ve kişinin günlük yaşam aktivitelerine entegre edilmesini sağlamak için tasarlar. Bu cihazlar, kullanıcılarına hareket kabiliyeti, fonksiyonel bağımsızlık ve yaşam kalitesi kazandırmak amacıyla özel olarak tasarlanır.

Ortez ve Protez Nasıl Kullanılır?

Ortez ve protez kullanımı, bireyin ihtiyaçlarına ve sağlık durumuna bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak, genel olarak bu cihazları doğru ve etkili bir şekilde kullanmak için aşağıdaki adımlar izlenir:

Ortez Kullanımı:

Doktordan Reçete Almak:

Ortez kullanımına başlamadan önce bir sağlık profesyonelinden (ortopedik doktor, fizyoterapist vb.) reçete almak önemlidir. Doğru or tezin seçimi, bireyin ihtiyaçlarına ve sağlık durumuna bağlıdır.

Ortezin Uygun Boyut ve Ayarlamalarının Yapılması:

Ortez, kişinin beden ölçülerine uygun olarak seçilmelidir. Uygun boyut ve ayarlamalar, rahat kullanım ve etkili destek sağlar.

Eğitim Almak:

Ortez kullanıcısına, or tezi nasıl doğru bir şekilde giyecekleri ve kullanacakları konusunda eğitim verilir. Bu eğitim, or tezin etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar.

Günlük Yaşam Aktivitelerine Entegrasyon:

Ortez, günlük yaşam aktivitelerine entegre edilmelidir. Kişi, or tezi giyerek normal aktivitelerini sürdürebilmeli ve fonksiyonel bağımsızlığını koruyabilmelidir.

Düzenli Kontroller ve Ayarlamalar:

Ortezin uygunluğunu ve etkinliğini sürdürmek için düzenli kontroller ve ayarlamalar gerekebilir. Sağlık profesyoneli tarafından yapılan bu kontroller, gerekirse or tezin yeniden ayarlanmasına veya değiştirilmesine olanak tanır.

Protez Kullanımı:

Doktordan Reçete Almak:

Protez kullanımına başlamadan önce bir sağlık profesyonelinden reçete almak önemlidir. Protezin doğru biçimi ve özellikleri, bireyin sağlık durumu ve ihtiyaçlarına bağlı olarak belirlenir.

Protezin Uygun Boyut ve Ayarlamalarının Yapılması:

Protez, kişinin anatomik özelliklerine uygun olarak tasarlanır ve seçilir. Uygun boyut ve ayarlamalar, rahat kullanım ve doğru fonksiyonu sağlar.

Eğitim ve Rehabilitasyon:

Protez kullanıcısına, protezi nasıl doğru bir şekilde kullanacakları konusunda eğitim ve rehabilitasyon verilir. Bu süreç, protezi etkili bir şekilde kontrol etmeyi ve günlük yaşam aktivitelerine entegre etmeyi içerir.

Düzenli Kontroller ve Bakım:

Protezin düzenli olarak kontrol edilmesi ve bakımının yapılması önemlidir. Gerekirse, protezin ayarlamalarının yapılması veya yeniden uyarlanması gerekebilir.
Ortez ve protez kullanımında, bireyin sağlık durumuna uygun eğitim ve destek alması önemlidir. Sağlık profesyoneli tarafından sağlanan rehberlik, kişinin bu cihazları etkili bir şekilde kullanmasına yardımcı olur ve yaşam kalitesini artırabilir.