Panik Atak Nedir? Belirtileri ve Tedavisi Nasıldır?
Panik atak, ani olarak ortaya çıkan panik ya da korkunun etkisi altında kalıma şeklinde kendini gösteren bir anksiyete bozukluğudur. Bu yazıda panik atak ile ilgili merak edilenleri bulacaksınız.
Panik atak nedir?
Düzenli ve ani korku hissinin etkisi altında kalınan anksiyete bozukluğudur.
Panik atak nasıl oluşur?
Kesin nedeni bilinmemektedir. Psikolojik travma, çok stresli dönem sonrası veya beyin nörotransmitter dengesizliği gibi faktörlere bağlı olarak geliştiği düşünülmektedir.
Panik atak kendini nasıl gösterir?
Hastalarda panik atak endişe, anksiyete, stres ve panik duygular düzenli bir şekilde ve belirgin bir neden olmadan ortaya çıkmaktadır.
Panik bozukluğu nedir?
Ruhsal (psikiyatrik) hastalık olup, tekrarlayan panik ataklar, atakların ortaya çıkma kaygısı, ölüm veya zarar görme kaygısı nedeniyle hayata uyum sağlamakta güçlük çekme durumudur. Yani panik bozukluk ayrıca bir psikiyatrik hastalıktır.
Çocuklarda panik atak olur mu?
Genç yaşlı bireylere göre çocuklarda daha az görülmektedir. Ancak çocuklarda panik atakla başa çıkmak daha zordur.
Çocukların gelişim bozukluğuna neden olabilir ve öğrenim bozukluğu yaparlar. Çocuklarda böyle bir durum doktor tarafından değerlendirilmeli, diğer anksiyete durumları taranmalıdır.
Panik atak gelişmesinde risk faktörleri nedir?
- Erken çocukluk döneminde maruz kalınan olaylar
- Ebeveyn tutumları
- Aşırı korumacı aile ortamında büyüme
- Depresyon
- Obsesif kompulsif bozukluk
- Travmatik yaşantılar
- Farklı çevresel faktörler
Panik atak belirtileri nedir?
- Ateş basması
- Hızlı kalp atışı
- Ani tuvalet ihtiyacı
- Baygın hissetme
- Baş dönmesi
- Kulaklarda çınlama
- Nefes darlığı ve boğulma hissi
- Terleme ve üşüme
- Ağızda kuruluk
- Mide bulantısı
- Parmaklarda karıncalanma
- Uyuşma
- İğne batma hissi
Panik atakta yukarıda belirtilen bulgulardan en az 4 tanesinin birlikte görülmesi gerekmektedir. 4’ten daha az görüldüğünde kısıtlı panik atak olarak isimlendirilir.
Panik atak süresi var mıdır?
Atakların süresi farklıdır. Birkaç dakikadan bir saate kadar değişebilir.
Panik ataklar hangi aralıklarla görülür?
Bireyden bireye değişmektedir. Bazı hastalarda ayda bir görülebilir, bazı hastalarda ise ayda defalarca atak tekrarlaması yaşanmaktadır.
Panik atak tanısı nasıl konulur?
Bireyin öncelikli olarak öyküsü alınmaktadır,belirtileri, atakların sıklığı ve devam ettiği süresi sorgulanır. Panik ataklara neden olabilecek herhangi bir patolojinin varlığı araştırılır. Bundan dolayı, hastadan bazı testler istenebilir, ama panik atak için ayrıca bir tanı yöntemi veya tetkiki yoktur.
- Elektrokardiyogram – kalp atım hızı ile ilgili patoloji varlığı değerlendirilir.
- Tiroid hormon değerleri: Hormonal dengesizliğin olup olmadığına bakılır.
- Baş dönmesi veya nefes darlığı gibi durumlarda uygun tetkiklerin yapılması gerekebilir.
- Panik atak belirtilerinden en az 4’ünün olması panik atak tanısı için önemlidir.
- 4’ten az olan semptom durumu ise kısıtlı panik atak olarak isimlendirilir.
Panik atak tedavisi nedir?
Panik atak ve Panik bozukluk hastalığı tamamen tedavi edilebilir ve tam iyileşme sağlanabilir. Bundan dolayı erken tıbbi tedavi almak gerekiyor.
Panik atak tedavisinde belirtilerin hafifletilmesi, panik bozuklukta panik atak sayısını azaltmak amaçlanmaktadır.
Hastalara hem ilaç, hem psikolojik tedavi alır. Psikolojik tedavi terapist tarafından uygulanan bilişsel davranışçı terapidir. Bireye atak sırasında nasıl tepki verilmesi gerektiği, nefes alma teknikleri anlatılır.
İlaç tedavisinde antidepresanlar, seçici serotonin geri alım inhibitörleri kullanılır. İlaçların tam etkisi sekizinci haftadan itibaren görülmektedir.
İstenilen sonuç alınmadığı takdirde hasta psikiyatri uzmanına yönlendirilmektedir.
Panik atak tehlikeli midir?
Panik ataklar tehlikeli değildir, bir miktar korkutucudur. Tedavi edilmediğinde atak geçirilen ortamlardan kaçınma, agorafobi (alan korkusu) gibi zihinsel sağlık sorunları ortaya çıkar.
Panik ataklar hastaya zarar verir mi?
Ataklar doğrudan bireye zarar vermez.
Panik atak sırasında ne yapılmalı?
- Birey bulunduğu yerde kalmalı
- Huzurlu ve dinlendirici yerlere odaklanmalı
- Atakla savaşmamalı
- Yavaş ve derin nefes alıp vermeli
- Saldırının geçeceğini hatırlamalı
Panik atak önlenebilir mi?
- Stres ve gerginliği azaltmak için düzenli egzersiz programı uygulanabilir
- Nefes alıp verme teknikleri öğrenilebilir.
- Sigara, alkol ve şekerli yiyeceklerin tüketimi azaltılabilir.
- Sakinleştirici masaj ve aroma terapilerinden faydalanılabilir.
Kaynaklar:
- Panic disorder. In: Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders DSM-5. 5th ed. Arlington, Va.: American Psychiatric Association; 2013. http://dsm.psychiatryonline.org. Accessed April 12, 2018.
- Roy-Byne PP. Panic disorder: Epidemiology, pathogenesis, clinical manifestations, course, assessment, and diagnosis. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed March 16, 2018.
- Panic disorder: When fear overwhelms. National Institute of Mental Health. http://www.nimh.nih.gov/health/publications/panic-disorder-when-fear-overwhelms/index.shtml. Accessed March 16, 2018.
- Craske M. Psychotherapy for panic disorder with or without agoraphobia in adults. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed March 16, 2018.
- Inositol. Natural Medicines. https://naturalmedicines.therapeuticresearch.com. Accessed March 16, 2018.
- Gaudlitz K, et al. Aerobic exercise training facilitates the effectiveness of cognitive behavioral therapy in panic disorder. Depression and Anxiety. 2015;32:221.