Sistit (Mesane İltihabı) Nedir? Neden Olur? Tedavisi Nasıldır?
Sistit, idrar kesesinin (mesane) iltihaplanması durumudur. Sistit, en sık görülen idrar yolu enfeksiyonu olarak bilinir. Görülme sıklığı kadınlarda daha fazladır. Her 5 kadından 1 'i yaşamları boyunca en az bir kez sistite yakalanır. Eğer zamanında tedavi edilmezse, yukarıya yani böbreklere doğru ilerleyebilir.
Sistit nedir ?
Mesanenin (idrar torbasının) iç kısmının (mukozasının) iltihabıdır. Tedavi edilemediği takdirde kronik hale gelebilen ciddi bir sorundur.
Sistit nedeni nedir ?
Bakteriler en sık sistit nedenidir.
Sistit kimlerde daha sık görülmektedir ?
Sistit en sık kadınlarda görülür. Çünkü, kadın idrar yolu erkek idrar yolundan uzunluk olarak daha kısadır ve bu anatomik özellik sayesinde bakteri kadınlarda mesaneye daha kolaylıkla ulaşabilir.
Sistit için cinsel ilişki önemli bir faktör müdür ?
Cinsel ilişki özellikle kadınlar için risk faktörüdür. Genital bölgede sıklıkla bulunabilen mikroplar mesaneye ilişki sayesinde kolaylık ulaşabilir.
Sistit için risk faktörleri nedir ?
- Tuvalet temizliğinin doğru uygulanmaması
- Mesaneyi tam boşaltmamak
- Gebelik
- Menopoz
- Şeker hastalığı
- Ameliyat hikayesinin olması
- İlaç kullanımı
- Bazı kimyasallara maruz kalma
Sistit neye neden olur ?
Sistit, hastada idrar yolu enfeksiyonu anlamına gelmektedir. İdrar yolu enfeksiyon tablosunun oluşturabileceği tüm ağırlaşmalar sistitte görülebilir.
Sistit olan kişi cinsel ilişkiye girebilir mi ?
Sistit olan hastanın cinsel ilişkiye girmesi yasak değildir. Ama sistit nedeniyle ilişki rahatsız edici ve ağrılı olması nedeniyle zevksiz olabilir.
Sistit olan kişi enfeksiyonu partnerine bulaştırır mı ?
Sık aralıkla cinsel ilişki, partnerin de bu enfeksiyona bulaşmasına neden olabilir.
Sistitin belirtileri nedir ?
- İdrar yaparken yanma, ağrı
- Sık idrara gitme
- İdrar yapmada zorluk
- Kötü kokulu ve bulanık idrar
- Kasık veya karın ağrısı
- İdrarda kan görülmesi
- Ateş, iştahsızlık, bulantı ve kusma
Sistit tanısı nasıl konulur ?
- Hastalık hikayesi
- İdrar tahlili – idrarda kan, lökosit, çeşitli protein, mikroplar ve idrar özellikleri bakılır.
- İdrar kültürü – sistite neden olan bakteri veya mantar enfeksiyon türü araştırılır. İdrar kültürü tahlilinde 1 ml idrarda 1000 in üzerinde koloni görülmesi tanısaldır. Özellikle kadınlarda 1 ml idrarda 10’a kadar koloni görülmesi normal olarak kabul edilebilir.
- Üriner sistem ultrasonu – sistite neden olabilecek böbrek hastalıkları, taş kist, tıkanıklı, mesane büyüklüğü ve mesane içinde kirli idrar (partiküllü idrar) açısından değerlendirme yapılır.
- Bilgisayarlı tomografi – üriner sistem ultrason sonucuna göre daha detaylı inceleme amaçlı tercih edilen yöntemdir.
- Sistoskopi – idrar yolu (üretra) ve mesanenin iç kısmının (mukoza) değerlendirilmesi için kullanılan yöntemdir. Bu işlem daha çok tekrarlayan sistit tablosu olan hastalarda nedeni araştırmak amaçlı yapılır. Bilinmesi gereken husus, bu işlemin yapılabilmesi için, işlem sırasında hastanın idrarı steril olmalıdır. Yani işlem aktif enfeksiyon tedavisi sonrası, şikayetleri geçmiş ve idrar tahlillerinde herhangi bir enfeksiyon tablosunun görülmediği dönemde yapılmalıdır.
Sistitin tedavisi nedir ?
Sistit ürolog tarafından tedavi edilmelidir. Tedavi hastanın idrar kültüründe üreyen bakteri veya mantara göre uygun antibiyotik veya antifungal ilaç ile yapılır. Genellikle hastanın genel durumu değerlendirilerek, hastane veya ev ortamında tedavi uygulanır. Ardından sistitin tekrarlama riski değerlendirilir. Tekrarlayan sistit tablosunda ise hastada mevcut nedenlere dayanaraktan medikal tedavi uygulanır. Önerilen diğer yardımcı hususlar ise :
- Bol su tüketimi
- İdrar tutunmaktan kaçınmak
- Kadınlarda tuvalet sonrası temizliği önden arkaya doğru yapmak
- Kadınlarda genital bölgenin temizliği için sabun kullanmamak
- Kadınlarda cinsel ilişki öncesi ve sonrası temizlik, ilişki sonrası idrar yapmak
- Hijyenin üst düzeyde tutulması
Yaygın kullanılan antibiyotikler : nitrofurantoin, trimetoprim-sulfometoksazol, amoksisilin, sefalosporinler, siprofloksasin ve levofloksasindir.
Kronik sistit nedir ?
Tekrarlayan sistit tablosunda veya ilaç tedavisi görmeyen hastalarda oluşan tablodur. Bu sistit aynı zamanda interstiyel sistit olarak isimlendirilir.
Sistitin cerrahi tedavisi var mı ?
Normalde sistit ameliyat ile tedavi edilmez. özel bir sistit türü olan interstisyel sistit (ağrılı mesane sendromu) tedavisinde en son çare olarak nadiren cerrahiye baş vurulabilir.