Stres: Nedir, Nedenleri, Başa Çıkma Yolları, Tedavisi

Stres, kişinin zihinsel ya da  duygusal baskı ile baş edememesi halidir. Toplumda sık görülen bir sorundur. Bu yazıda stres ile ilgili aklınıza takılan soruların cevabını bulabilirsiniz. 

Stres nedir?

Vücudun olumsuz olaylardan etkilenmesi ve bunlara fiziksel ve psikolojik tepkiler göstermesidir, yani vücudumuza karşı direnç mekanizmasıdır.

Stres kendini nasıl gösterir ?

Çevremizde herhangi bir tehdit durumunda beynimiz alarma geçmektedir. Ardından beyin savunma mekanizmalarını uyarır. Öncelikli olarak beyin endokrin sistemi uyarır. Endokrin sistem de beyine yanıtlar gönderir. Bu sırada salgılanan stres hormonları strese verdiğimiz yanıtlarla ilgilidir. Stres hormonları adrenalin ve nor-adrenalin olarak bilinmektedir. Hormonların etkisiyle tansiyon ve kan şekeri yükselir, ateş çarpması ve çarpıntılar görülür.

Stres nedenleri nedir ?

İş kaybı

Boşanma

İşte verimsizlikler

Evlenmek

Artan finansal sorunlar

Çok sevilen birinin ölümü

Irkçılığa maruz kalma

Sınav başarısızlığı

Karamsar ruh hali

Hamilelik

Kişinin kendinden çok fazla beklentide olması

Stres çeşitleri nedir ?

Akut stres 

Kısa sürelidir. Güncel olarak yaşanan olaylardan (sınav öncesi, trafik kazası, önemli belgenin kaybolması) kaynaklanan ve en sık görülen stres şeklidir.

Episodik akut stres 

Akut stres durumunu sürekli yaşayanlarda olan stres şeklidir. İlişkileri sürekli bozulur. Öfkeli, kaba, ters olurlar. Kalp hastalıklarına meyilli olurlar.

Kronik stres

Çözülmeyen veya çözülmesi çok zor olaylardan kaynaklanan stres türüdür. Genellikle aile ve iş hayatının devamlı streslerine bağlı olarak yaşanır. Çocukluk çağında yaşanan travmatik olaylardan kaynaklanabilir. Bu durumun en tehlikeli tarafı bireyin bu duruma alışmasıdır. İntihar, kalp krizi, felç ve kansere neden olabilirler.

Stres belirtileri nedir ?

• Sürekli yorgunluk hali
• Sırt ağrısı
• Boyun ağrısı
• Sık sık baş ağrısı
• Cinsel hayatta isteksizlik
• Adet düzensizliği
• Unutkanlık
• Diş gıcırdatma
• Sosyal ortamlardan kaçış
• Sindirim sisteminde sorunlar
• Hayat kalitesinin düşmesi
• İş verimliliğinde azalma

Stres testi nedir ?

Stres esnasında kalbin nasıl çalıştığını elektrokardiyogram ile değerlendirilir. Test sırasında stres faktörü olarak egzersiz kullanılır. Test sırasında kalp hızı ve tansiyonda anormal değişiklikler, kalp ritminde anormal değişimler ve düşük nefes egzersizlerinde nefes darlığı ve göğüs ağrısı değerlendirilir.

Testlerin birkaç türü vardır :

1. Standart egzersiz stres testi
2. Görüntüleme stres testi

Stres tedavisi nasıldır ?

• Dengeli ve sağlıklı beslenme
• Alkol ve kafein tüketiminin azaltılması
• Nefes tekniklerinin uygulanması
• Uyku düzeni
• Düzenli egzersizler
• Güvenilir kişilerle sorunu paylaşmak
• Psikolojik destek
• Meditasyon dersleri
• Hobilerin oluşturulması
• Sosyal aktivitelere katılmak

Stres tamamen iyileşir mi ?

Uygun tedavi yöntemi ile stres ortadan kaldırılabilir. Bireyin tedavi planına uyum sağlaması çok önemlidir.

Stres tedavi edilmezse ne olur ?

Tedavi edilmeyen ve kronikleşen durumlarda İntihar, kalp krizi, felç ve kansere neden olabilirler.

Stres tehlikeli midir ?

Tedavi edilmeyen stres tehlikelidir.

Stres yönetimi nedir ?

Stres yönetimi 4 temel emri uygulamaktır :

1. Önle – çevredeki stres faktörlerinin kontrol altına alınması
2. Değiştir – eğer stres faktörü önleyemiyorsa, değiştirilmeli
3. Uyum sağla – stres faktörü değiştirilemiyorsa, kendin değişmeli ve strese uyum sağlanmalı
4. Kabul et – uyum sağlayamıyorsan eğer, kabul et

Stresle nasıl başa çıkılır ?

• Hobiler edinmek
• Zamanla yarışmamak
• Gergin anlarda derin nefes alıp vermek
• Açık havada yürüyüş yapmak
• Alkol kullanımını durdurmak
• Meditasyon
• Dostlarla sık sık görüşmek
• Alternatif terapi yöntemleri (örneğin, yoga)

---