Artrit Nedir? Belirtileri Nelerdir? Nasıl Tedavi Edilir?

Artrit, eklemlerde görülen iltihaplanma sonucu oluşan romatizmal bir hastalıktır. Eklem, vücutta iki ya da daha fazla kemiğin birleştiği bölgelerdir. Bağışıklık sistemindeki bozukluklar ve yaralanmalar gibi birçok nedene bağlı olarak ortaya çıkabilir. 100 den fazla çeşidi bulunan artrit, el ve ayak bileği, diz bölgesindeki eklemler başta olmak üzere bir çok eklemde görülebilir. Eklemde ağrı, şişme ve sertleşme gibi belirtiler görülür. 

Artrit Nedir?

Artrit, en sık görülen romatizmal hastalıklardandır. Romatizmal hastalıklar vücutta kas, eklem, kemik gibi yapıları tutarlar ve bu yapılarda ağrı, sertlik, kızarıklık ve şişmeye neden olurlar. Artrit, aynı zamanda cilt, göz, akciğer ve kalp ile kan damarlarını da tutabilen kronik bir hastalıktır.

Artrit Belirtileri Nelerdir?

Artrit belirtileri kişiden kişiye göre değişiklik gösterebilir.  Artrit belirtileri genel olarak şöyledir;

• Eklemlerde sıcaklık artışı
• Eklemlerde şişme
• Eklem hassasiyeti
• Eklem ağrıları
• Hareket kısıtlılığı

Artrit Neden Olur?

Birden fazla artrit tipi bulunmaktadır. Artritin nedeni artritin tipine göre değişir. 

Osteoartrit bir artrit türüdür. Nedeni eklemin zaman içerisinde aşınması, yıpranması ya da aşırı kullanılmasıdır. Skleroderma, romatoid artrit ve lupus hastalıklarında görülen artritin nedeni ise bağışıklık sistemindeki bozukluklardan kaynaklanır.   

Gut artritinde ise neden, eklemlerde gut kristallerinin birikmesidir. Bazı artritler ise genetiktir. HLA-B27 antijeni olanlarda ankilozan spondilit görülme riski daha yüksektir.  

Bazı artrit türlerinin ise nedeni bilinmemektedir.

Artrit Tanısı Nasıl Konur?

Artrit erken evrede teşhis edilmesi çok zor olan bir hastalıktır. Erken dönemlerde ortaya çıkan belirtiler, farklı hastalıkların belirtilerini taklit etmektedir.  Ayrıca artrit tanısı koyduran kesin bir test ya da muayene bulgusu da yoktur.

Tanı için öncelikle hastanın muayenesi yapılır. Eklemlerde şişlik, sıcaklık ve kızarıklıklar olup olmadığına bakılır. Aynı zamanda hastanın refleks ve kas gücüne de bakılır. Daha sonra gerekirse bazı kan testileri de yapılabilir. Tanıda kullanılan testler;

• Kandaki antikor seviyelerini ölçen Antinükleer antikor (ANA) testi
• Beyaz kan hücreleri, kırmızı kan hücreleri ve kan pulcuklarının (trombosit) miktarını gösteren tam kan sayımı testi
• Böbreklerin çalışmasını kontrol eden kreatinin testi
• İltihap varlığının araştırılmasında kullanılan sedimantasyon hızı ölçümü
• Kandaki kırmızı kan hücrelerinin sayısını ölçen hematokrit testi
• Eklemden alınan sıvının incelenmesi işlemi olan eklem aspirasyonu (artroentez)
• Eklemde hasar seviyesinin tespiti için kullanılan röntgen gibi görüntüleme testleri
• İdrarda protein veya başka hücrelerinin varlığını araştırmak için idrar tahlili
• Ankilozan spondilit riskini arttıran genetik belirteçlerin araştırılmasında HLA doku tiplemesi
• Deri biyopsisi
• Kas biyopsisi
• RF (romatoid faktör) 
• CCP (siklik sitrüline peptid) antikor testleri
• Beyaz kan hücresi sayısı 
• Ürik asit

Artrit Tedavisi Nasıl Olur?

Artritin kesin tedavisi şu an için mümkün değildir. Tedavi sadece hastalığın ilerlemesi durdurulabilir. Uygulanacak tedavi ile ağrı rahatlatılabilir, iltihap azaltılabilir, eklemlerdeki hasarın önüne geçilebilir. Tedavinin amaçlarından biri de hastanın yaşam konforunu en üst seviyeye çıkarmaktır. Tedavi süreci hastanın ihtiyaçları, yaşam tarzı, başka rahatsızlıklarının olup olmadığı, hastalığın şiddeti gibi durumlara göre belirlenir.  Tedavi kısa ve uzun süreli olmak üzere 2 türlüdür.

Kısa süreli tedavi yöntemleri;

• Ağrı kesici ve iltihap (yangı) önleyici ilaçlar 
• Asetaminofen, aspirin, ibuprofen gibi ağrı kesici ilaçlar ve anti-enflamatuvar ilaçlar kullanılır.
• Eklem üzerine sıcak ve soğuk uygulamaları
• Eklemi hareketsizleştirme
• Masaj
• Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS).
• Akupunktur

Uzun süreli tedavi yöntemleri;

• Antiromatizmal ilaçlar
• Kortikosteroid içeren ilaçlar 
• Hyaluronik asit tedavisi
• Ameliyat

Artrite Hangi Bölüm Bakar?

Artrit tedavisi, aşağıdaki bölüm doktorları tarafından uygulanır; 

• Ortopedi ve travmatoloji
• Romatoloji
• Fizik tedavi ve rehabilitasyon

Artrit Hayatı Nasıl Etkiler?

Artritin kesin tedavisi bulunmamaktadır. Amaç yaşam kalitesini artırmaktır. Bunun için ağrı ve iltihabı azaltmak ve eklemleri çalışır halde tutmak gerekir. Yaşam kalitesini artıracak yaşam tarzı değişikliklerinin yapılması, hastalığın etkilerini azaltmaktadır.  Yapılacak yaşam tarzı bazı değişiklikleri şunlardır:

Aşırı kilo anlaktan korunmak, kilo fazlalığı varsa zayıflamak

Düzenli egzersizler yapmak

Eklemleri yormamak için dinlenerek çalışılmalıdır. 

Baston, koltuk değneği ve yürüteç gibi yardımcı araçlar kullanarak eklemlere aşırı yük binmesini önlemek.

İlaçları düzenli ve planlı olarak kullanmak.

---