Huzursuz Bacak Sendromu Nedir?
Huzursuz bacak sendromu, bacaklarda rahatsız edici ve huzursuz bir his ile karakterize olan kronik bir hareket bozukluğudur. Bu his, bacakları hareket ettirme dürtüsüne yol açabilir. HBS, genellikle geceleri daha belirgindir ve uyku kalitesini bozabilir.
Huzursuz bacak sendromu (Willis - Ekbom hastalığı) nedir ?
Kronik hareket bozukluğu olup, bireyin rahatsız edici, kontrol edilemeyen bir his nedeniyle, bacaklarını hareket ettirmesidir. Genellikle gece veya dinlenme esnasında ortaya çıkar.
Huzursuz bacak sendromunun nedeni nedir?
HBS'nin kesin nedeni bilinmemektedir. Ancak, dopamin adı verilen bir nörotransmitterdeki dengesizliğe bağlı olabileceği düşünülmektedir. Dopamin, hareketi kontrol eden bir nörotransmitterdir.
HBS'ye yol açabilecek veya kötüleştirebilecek bazı faktörler şunlardır:
- Demir eksikliği
- Hamilelik
- Kronik böbrek hastalığı
- Parkinson hastalığı
- Multipl skleroz (MS)
- Depresyon
- Anksiyete
- Bazı ilaçlar
Bu durumun nedeni beyinde dopamin salgılanmasındaki dengesizlik sonucu kas hareketlerindeki kontrol bozukluğudur. Ayrıca demir metabolizma bozukluğu, kronik böbrek yetmezliği, diyabet ve alkolizm gibi durumlarda, bir sıra kronik hastalıklar ve ilaç tedavilerinin yan etkisi olarak ta ortaya çıkabilir.
Huzursuz bacak sendromu kimlerde görülür ?
Genellikle ileri yaşlı bireylerde görülür. 40 yaş altında olan bireylerde hastalık genellikle genetik alt yapıya sahiptir.
Huzursuz bacak sendromunun belirtileri nedir ?
- Bacakları hareket ettirme dürtüsü
- Semptomlar genellikle akşam saatlerinde başlar ve geceler kötüleşir
- Hareketlerle birlikte rahatlama eğilimi ve semptomlarda dalgalanmalar görülür
- Geceler bacak seğirmeleri görülür
- Dürtüler genellikle her iki ayakta olur
Huzursuz bacak sendromunun tanısı nedir ?
Hastanın değerlendirilmesi nöroloji uzmanı tarafından yapılmaktadır.
Hastanın öyküsü alınır, fiziksel ve nörolojik muayene yapılır. Bacakları hareket ettirmek için karşı konulmaz dürtünün, uzanmak veya oturmak gibi dinlenme esnasında başlaması ve geceleri sürekli ağırlaşması ve olayın başka bir tıbbi açıklamasının olmadığı durumlarda huzursuz bacak sendromu tanısı konulmaktadır.
Huzursuz bacak sendromunun tedavisi nedir ?
- Bu sendroma neden olabilecek hastalıkların tedavisi uygulanır. Örneğin, demir eksikliği anemisinin tedavisi gibi.
- Altta yatan herhangi bir neden olmadığı durumlarda ilk adım, yaşam tarzının değiştirilmesidir. Bunun için ılık banyo, bacak masajları, sıcak ve soğuk kompresler, iyi bir uyku ortamının sağlanması, egzersizlerin yapılması, kafein kullanımının azaltılması ve özel tasarlanmış ayak kılıflarının kullanılması gerekir.
- Yaşam tarzının değiştirilmesi durumunda cevap alınmazsa, ilaç tedavileri uygulanır.
- İlaç tedavisi için : dopamin seviyesini yükselten ilaçlar, kalsiyum kanallarını etkileyen ilaçlar, kas gevşeticiler, çeşitli, opioidler ve uyku ilaçları kullanılmaktadır.
- İlaçların kontrollü şekilde kullanılması gerekmektedir. Çünkü ilaçların gündüz uykusu, uyuşukluk, kompulsif kumar oynama isteği ve bağımlılık gibi yan etkileri görülebilir.
HBS'nin tedavisi, semptomların şiddetine ve altta yatan nedene bağlı olarak değişir. Hafif vakalarda, yaşam tarzı değişiklikleri, örneğin düzenli egzersiz yapmak, yeterli miktarda uyumak ve kafein ve alkolden kaçınmak yardımcı olabilir.
Daha şiddetli vakalarda, ilaç tedavisi gerekebilir. HBS tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:
- Dopamin agonistleri: Dopamin seviyelerini artırarak çalışan ilaçlar.
- Antidepresanlar: Serotonin ve norepinefrin seviyelerini artırarak çalışan ilaçlar.
- Beta-blokerler: Kalbi yavaşlatarak çalışan ilaçlar.
- Gabapentin: Antiepileptik bir ilaçtır.
Huzursuz bacak sendromu tedavi edilmediğinde ne olur ?
- Geceler dinlenme sırasında bacaklarda karıncalanma, batma ve yanma hissi, kontrol edilemeyen ve istemsiz bacak kasılmaları
- Uyku düzeninin bozulması, sabah yorgunluğu ve gün içinde uyuma hali
- Dikkat ve hafıza bozukluğu, uzun vadede depresyon