Menopoz Nedir? Belirtileri Nelerdir?

Menopoz, kadın hayatının bir dönemindir. Kadınlarda, yumurtalıkların artık çalışamaz hale gelmesi sonucu adet döngüsünün ve adet kanamasının kalıcı olarak kesilmesi menopoz olarak tanımlanır. 

Menopoz nedir?

Yumurtaların aktivitelerinin bozulması sonucu, adet döngüsünün kalıcı olarak kesilmesidir. Yumurtalıklarda folikül miktarı ve bundan dolayı östrojen üretimi zaman içinde azalır ve kesilir. Yumurtalıklar artık çalışmadığı için boyut olarak küçülür.

Menopoz normalde ne zaman görülür?

Normal ve sağlıklı kadınlarda menopoz 45-55 yaştan sonra başlar.

Menopoz sınıflaması nedir?

Dünya Sağlık Örgütünün sınıflamasına göre :

1. Premenopoz – ilk belirtilerin başlamasından menopoza kadar olan dönemdir. Adet döngüsü düzensizleşir.
2. Menopoz – en son adet kanamasının görülmesidir.
3. Postmenopoz – menopozdan sonra 6-8 yıl süren dönemdir.

Menopoz nedeni nedir?

• Doğal menopoz
• Erken menopoz –45 yaşından önce başlayan menopozdur. Otoimmün hastalıklar, endokrin hastalıkları, kemoterapi, radyoterapi, enfeksiyonlar, çevresel nedenler, düşükler, obezite ve hipotiroidizm nedeniyle görülebilir.
• Cerrahi menopoz –herhangi bir yumurtalık hastalığı için ameliyat olan kadınlarda görülür.
• Psikolojik faktörler
• Genetik faktörler
• Sigara kullanımı

Menopoz belirtileri nelerdir?

Premenopozal dönem belirtileri : adet düzensizliği, ateş basma, sıcak basma, aşırı terleme, uykusuzluk, depresif ruh hali, baş ağrısı, baş dönmesi, cinsel istekte azalma

Menopoz sonrası görülen belirtiler : premonopozda olan belirtiler devam eder, genital organlarda atrofi, rahim, vajina, vulva ve idrar kanalında küçülme, idrar kaçırma, kabızlık, ağrılı cinsel ilişki, rahim, idrar kesesinde ve makatta sarkma.

Aynı zamanda menopoz ile kadınlarda kalp hastalıklarında artış, saç dökülmesi, cilt incelmesi, yara iyileşmesinde gecikme, gastro-özofageal reflü, safra kesesi taşı ve osteoporoz (kemik dokusunun zayıflaması, kemik kitlesinin azalması, kemik kaybı) riski yükseliyor.

Menopoz tanısı nasıl konulur?

Erken tanı tedavi için çok önemlidir.

Seyrek adet gören, psikolojik rahatsızlıkları ve sıcak basmaları olan kadında adetin 3 gününde kanda FSH ve LH hormonlarının yüksek olması tanı koydurucudur. Eğer FSH25-40 pg/ml arasındaysa premenopoz, 40 pg/ml’nin üzerinde bulunursa, menopoz tanısı kesinleşir.

Aynı zamanda pelvik doppler ultrason yapılarak yumurtalıklar değerlendirilir.

Menopoz tedavisi nedir ?

• Hormon replasman tedavisi – östrojen takviye tedavisidir. Tedavinin amacı osteoporoz (kemik dokusunun zayıflaması), kalp-damar hastalıkları riskini azaltmak ve cinsel yaşamı kolaylaştırmaktır.

Hormon tedavisi kime uygulanmaz ?

• Meme ve rahim kanser şüphesinde
• Karaciğer hastalığı olanlarda
• Pıhtılaşma sorunu olanlarda
• Kalp krizi hikayesi olanlarda
• Obez kişilerde
• Hipertansiyonu olanlarda
• Aşırı sigara içenlerde
• İnme hikayesi olanlarda
• Diyabet hikayesi olanlarda
• Safra kesesi taşı olanlarda
• Migreni olanlarda
• Rahimde miyom olanlarda

Menopozda cinsel yaşam nasıl olur ?

Menopoz kadınların cinsel yaşamı sonlanmaz. Cinsel organların atrofisi olduğu için cinsel ilişkide ağrılar olabilir ve bundan dolayı kayganlaştırıcıların kullanılması önerilir.

Menopozda yapılması gerekenler nelerdir ?

• Sıcak basmalara karşı hafif ama kat kat giyilmeli
• Kötü alışkanlıklardan uzak durulmalı
• Günlük D ve E vitamin ihtiyacı karşılanmalı
• Tuz kısıtlanmalı
• Osteoporozdan korunmak için günlük 1500 mg kalsiyum alınmalı
• Düzenli egzersiz
• Cinsel ilişki sırasında kayganlaştırıcı kullanılmalı

Kaynaklar:

1. Menopause basics. Office on Women's Health. https://www.womenshealth.gov/menopause/menopause-basics. Accessed Sept. 8, 2020.
2. Casper RF. Clinical manifestations and diagnosis of menopause. https://www.uptodate.com/contents/search. Accessed Sept. 8, 2020.

---