Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Etkileyen Faktörler Nelerdir?

Tüp bebek tedavisi, IVF olarak da bilinir. IVF,  In Vitro Fertilizasyon kelimelerinin baş harflerinin kısaltmasından oluşur. Bu tedavide, kadın üreme hücresi olan yumurta ile erkek üreme hücresi olan sperm, vücut dışında bir laboratuvar ortamında bir araya getirilerek döllenme sağlanır. 

Tüp bebek tedavisinde ilk denemede ki başarı ve başarısızlık oranları nedir?
 

Çiftler bu yönteme başvurdukları zaman bunu hastalık olarak algılıyorlar ve acaba nerden kaynaklanıyor, sebep kimden şeklinde araştırma içerisinde giriyorlar. Özellikle büyük ailelerde toplumun kadına yüklediği sorumluluklardan dolayı kadın küsurlu gibi görünüyor ve kişiler büyük bir stres içerisinde bu yönteme başvuruyorlar. 

Kişiler ilk etapta araştırma aşamasında bunun bir hastalık olmadığını, sosyal bir sorun olduğunu ve bu sorunun bir çiftin sorunu olduğunu anlamalıdırlar. Bir kişinin sorunu olmadığını anlamak gereklidir. Çift önce rahatlatılmalı ve kaygılarından arındırılmalıdır. Kimden kaynaklanıyor sorusuna cevap aramaktansa çift el ele tutuşup bir arada nasıl bu sorunu çözeriz haline getirilmelidir. 

Tüp bebek aşamasında ilk denemede %100 gebelik istenebilir. Ancak medikal olarak yapılan bütün istatistiklerde en iyi halde %70-%75 gibi bir başarı oranı tespit ediliyor. Bu veriler en iyi şartlarda gerçekleşiyor. Bunun yanında yumurta rezervinde azalma olması, embriyoların genetik yapısında bir problem olması ya da kadının rahminde yapısal bir sorun olması gibi bir takım problemler oluşursa bu oranlar düşebiliyor.

Tüm bu faktörler dikkate alındığında ilk denemede %30 ile %70 arasında başarı şansı bekleniyor. Kadının yaşı ilerledikçe kadının başarı şansının da azaldığı görülmektedir. Çünkü genetik olarak yaş ile birlikte yumurtalar yaşlanıyor ve genetik yapısı bozuluyor. Bu durum sadece kadınlar için geçerlidir. Erkekler için geçerli değildir. 

Tüp Bebekte Yaşın Önemi Var Mı?

Genelde bilinen bir doğurganlık yaşı vardır. İdeal olarak bilinen 20’li yaşlardan 35’li yaşlara kadar olduğudur. 35 yaşından sonra yumurtalar giderek azalmaya başlıyor ve bu her kadında farklı hızda ve farklı zamanda oluyor. Özellikle kadının ailesinde erken menopoza girmiş kadınlar var ise bu genetik olarak çiftlere de geçmiş olabilir ve bu durumda da erken menopoz seyredilebilir. Erken yaşta yumurtaları azalabilir. Bu sebepten dolayı bu durumun hiç bir şikayeti olmadan çiftin bunu bilmesinin bir imkanı bulunmamaktadır. Kişinin ailesinde böyle bir hikayesinin olması durumunda zaman zaman yılda bir kere bir jinekoloğa başvurarak yumurta rezervini ultrasonda veya hormonal yoldan test etmesi faydalı olacaktır. Böyle bir durumun tespit edilmesi halinde kişinin doğurganlığını ileri bir yaşa ertelemesi çok uygun olmayacaktır ve bu erken menopozun bir tedavisi olmadığı için bu durumu önlemek mümkün değildir. Bu koşullarda var olan yumurtalarla tüp bebek denenebilir. Bazen çok erken yaşta 20’li yaşlarda bile yumurtaların bittiği gözlemlenebiliyor ve yumurta bulunamadığı zaman tüp bebek tedavisi uygulanamıyor.

Yumurta ve Embriyo Dondurma Hakkında Merak Edilenler

Günümüzde kariyer yapmak isteyen ya da henüz aradığı kişiyi bulduğuna inanmayan bir kadın grubu var. Bunları düşündüğümüzde yumurtalık rezervi de azaldığı hesabı katılırsa böyle kadınlar için yasal olarak yumurta dondurma konusu söz konusu olabilir mi? 

Çift evli ise ve yumurta rezervinde azalma varsa yoksa dahi 40’lı yaşlara yaklaşıyorsa muhakkak tüp bebek yapıp embriyo oluşturup embriyoları dondurmak mantıklı olabilir. Bu embriyolar yıllar sonra bile transfer edilebilir ve bu durum başarı şansını düşürmez çünkü bu yumurta 40’lı yaşlarından önce yani yıllar önce alınan bir yumurtadır. Erken yaşta alınmış, erken yaşta embriyo alınmış ve saklanmış olması değerlidir. 5-10 yıla kadar bu embriyolar çok rahatlıkla saklanabilir. Böyle bir hikayede embriyo dondurmak oldukça mantıklıdır.

Ancak kişinin bir partneri yoksa ya da yakın zamanda bir evlilik söz konusu değilse, yaş ilerliyorsa ve yumurta rezervinde azalma görülüyorsa  devletin verdiği bu duruma özel bir raporla yumurta dondurulabiliyor. 

Tüp bebek tedavisinde başarısız olmuş bir çifte yaklaşım nasıl olmalıdır? 

Birçok defa deneme yapmış başarısız olmuş çiftlerde ilk gözlemlenen doğal olarak psikoloji açıdan çok yorgun olmalarıdır. Bu durumda ilk olarak önceki hikayelerden yapılacak alıntılar tedavi sürecine yardımcı olabilir. Bu denemeler esnasında problem nereden kaynaklanmış bulmak lazım. Genel olarak bu yaşanan problemler ve başarısızlık ikiye ayrılmalıdır. Embriyo kaynaklı mı yoksa rahim kaynaklı mı? Embriyodan kaynaklanıyorsa eğer çift genetik açıdan incelenmelidir ve bir sonraki aşamada tüm embriyolara genetik tarama yapılmalıdır. Bu embriyolar arasından genetik olarak sağlıklı olan embriyo seçilip onun üzerinden ilerlenmelidir. Ancak rahim ile ilgili bir sıkıntı varsa rahim çok detaylı bir şekilde incelenmelidir. Rahimin iç yapısında herhangi bir bozukluk var mı? Bazen önceki hikayelerden, müdahale ya da enfeksiyonlardan kaynaklı bir takım yapışıklıklarda olabilir rahim içerisinde. Bu etkenler başarı şansını düşürmektedir. Ya da rahim içerisinde büyümüş miyom ya da polipler olabilir. Bu durumda rahim içerisine bir kamera ile girilip embriyo yerleştirilecek yer incelenebilir. Bu aşamada herhangi bir patolojik durumun gözüküp gözükmediği tespit edilir ve bu esnada da bu durumun tedavisi yapılabilir. Rahim içi uygun hale getirildikten sonra ise transfer yapılır. 

 

---