Kendi kendine yardım yöntemleri nelerdir?

Kalp krizi geçiren bir kişiye nasıl müdahale edilmeli? Neler yapılmalı?

Eğer kalp krizi geçiren kişinin bilinci açık ise;

• Sakin bir şekilde davranmalı, kalp krizi geçiren kişiye güven verip onu sakinleştirmeliyiz. 
• Hastayı bir rahat bir yere yarı oturur bir şekilde oturtmalı ya da düz bir şekilde yatırmalı ve rahat bir şekilde nefes alması sağlamalı.
• Hastanın bulunduğu ortamdaki kapı ve pencereler açılarak içeriye oksijen girmesi sağlanmalıdır.  
• Hastanın üzerindeki giysiler dar ve vücudu sıkıyorsa gevşetilmelidir. 
• Kalbe dönen kan miktarını arttırmak için hastanın ayakları kalp seviyesine kadar kaldırılmalıdır.
• Kulandığı bir kalp ilacı varsa bu ilaçtan bir tane ya da varsa bir aspirin alması sağlanmalıdır. 
• 112 acil yardım numarası aranarak yardım istenmelidir.

Hastanın bilinci açık değilse ve kalp atışı yoksa;

•  Kalp masajına başlanmalı ve kalp masajına kalp atışı geri gelene kadar devam edilmelidir. 
•  Hastanın saolunumu yoksa yani hasta nefes alıp vermiyorsa suni solunum yapılmalıdır.
•  Solunum ve dolaşım gelince yani hasta soluk alıp vermeye ve kalp atışı başladıysa kalp masajına son verilir ve sağlık ekibi gelene kadar hasta kontrol altında tutulur.

Bayılan bir kişinin ilk önce nefes alıp almadığı ve kalbinin çalışıp çalışmadığı kontrol edilmelidir. Eğer hasta nefes alıyor ve kalbi atıyorsa, herhangi bir yerinde yaralanma ya da kırığın olup olmadığına bakılır. Eğer yoksa hastanın başı gövdenin altında kalacak şekilde ayakları havaya kaldırılır. Böylece beyne giden kan miktarı artar. Bayılan kişi genellikle kısa bir süre sonra kendine gelir. Eğer kendine gelmez ise hemen ilk yardım uygulanır ve 112 aranır. Bayılma ya da senkop, beynin kansız kalması sonucu olur. 

İlk yardım, kaza geçiren ya da hayatı tehlikesi olan bir kişinin, sağlık görevlileri gelinceye kadar olan dönemde, kişinin hayatının kurtarılması ya da sağlık durumunun daha da kötüye gitmemesi için olay yerinde, oradaki mevcut olan araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamadır. Trafik kazası, yaralanma, boğulma gibi durumlarda uygulanacak ilk yardım yöntemleri kişinin hayatının kurtulmasına neden olur. 

İlk yardımın amacı, acil bir sağlık durumunda hayatı kurtarmak veya yaralanmayı azaltmak için ilk müdahaleyi yapmaktır. İlk yardım, bir kaza, yaralanma veya ani hastalık durumunda, hasta veya yaralıya yardım etmek için verilen ilk tıbbi müdahaledir. İlk yardımın hedefi, kişinin durumunu stabil hale getirmek ve acil tıbbi yardım için zaman kazandırmaktır.

İlk yardım, kanama kontrolü, solunum desteği, yaralanmaların stabilizasyonu, şokun önlenmesi, zehirlenme gibi acil durumlar için uygulanabilir. İlk yardım müdahaleleri, doğru bir şekilde uygulandığında hayat kurtarabilir veya yaralanmanın ciddiyetini azaltabilir. Bu nedenle, herkesin temel ilk yardım becerilerine sahip olması önerilir.

İlk yardım, acil tıbbi durumlarda hayat kurtarmak veya yaralanmanın ciddiyetini azaltmak için uygulanan ilk müdahaledir. İlk yardım müdahaleleri, aşağıdaki durumlarda yapılmalıdır:

Solunum yolu tıkanması veya solunum güçlüğü: Bu durumda, hava yolunun açılması veya solunum desteği sağlanması gerekir.

Kanama: Kanamanın kontrol edilmesi ve durdurulması gerekmektedir.

Kırık veya çıkık: Bu durumda, yaralı bölgenin hareketsiz hale getirilmesi ve desteklenmesi gerekmektedir.

Şok: Şok, kan damarlarının genişlemesi ve kan basıncının düşmesi sonucu oluşan bir durumdur. Şok durumunda, yaralı bireyin sıcak kalması, yatması ve bacaklarının yüksekte tutulması gerekir.

Kalp krizi veya inme: Kalp krizi veya inme şüphesi durumunda, hemen acil tıbbi yardım çağrılması ve hastanın rahat bir pozisyonda tutulması gerekmektedir.

Zehirlenme: Zehirlenme durumunda, zehirin alınma şekli, miktarı ve türüne bağlı olarak uygun tedavi yöntemleri uygulanması gerekmektedir.

Yanık veya donma: Yanık veya donma durumunda, yaralı bölgenin soğuk su ile yıkanması ve temiz bir bezle sarılması gerekmektedir.

Bu gibi acil durumlarda, doğru müdahale ve tedavi için eğitimli bir ilk yardım görevlisi veya sağlık uzmanı tarafından yapılması gereken ilk yardım müdahaleleri yapılmalıdır.

Temel yaşam desteği (TYD), kalp krizi veya boğulma gibi acil durumlarda, hayati fonksiyonların sürdürülmesi için uygulanan acil müdahaledir. TYD, kalp atışını ve solunumu yeniden başlatarak, beynin oksijen almasını sağlar. TYD'nin doğru şekilde uygulanması, acil durumlarda hayat kurtarmada çok önemlidir.

TYD, aşağıdaki adımları içerir:

Tehlike değerlendirmesi: Öncelikle, ortamda herhangi bir tehlike olup olmadığı değerlendirilir. Bu, örneğin, araç kazası sonrası trafiğin tehlikeli olması veya bir yangının söndürülmesi için gereken önlemler alınması gibi durumlarda geçerlidir.

Bilinç kontrolü: Bilinçsiz bir kişi, omzunun hafifçe sarsılması veya sesli olarak konuşarak uyarılarak kontrol edilebilir. Bilinçli bir kişi ise, bilincinin yerinde olup olmadığı ve ne kadar uyanık olduğu kontrol edilir.

Solunum kontrolü: Kişinin solunumu kontrol edilir. Solunumu yoksa, hemen TYD'ye başlanmalıdır. Solunumu varsa, kişinin başı yana çevrilerek, soluk yolundan nefes almasını engelleyen nesneler çıkarılır.

Kalp masajı: Kalp atışı yoksa, kalp masajı yapılır. Kalp masajı, göğüs kemiğinin ortası üzerinde, bir elin diğerinin üstüne yerleştirilerek yapılır. Göğsün 5-6 cm kadar sıkılması, 30 kez kalp masajı yapılır.

Yapay solunum: Solunum yoksa, yapay solunum uygulanır. Yapay solunum, ağzın açık tutulması, burun deliklerinin sıkılması ve ağzın aşağı doğru çekilerek, nefesin verilmesi ile yapılır. Her 30 kalp masajı sonrası, 2 kez yapay solunum yapılır.

Ambulans çağrısı: TYD işlemi sırasında, acil durumun ambulansla taşınması gerektiği durumlarda, ambulans çağrısı yapılması gereklidir.

TYD, acil durumlarda hayat kurtarmada çok önemlidir. Ancak, TYD'nin doğru şekilde uygulanması için eğitimli bir kişi tarafından yapılması gereklidir. Eğitim almayan kişilerin TYD uygulamaları, yaralanmalara veya ölüme neden olabilir.

Yaralanmalar, kesikler, sıyrıklar veya kanamalar, günlük yaşamda sıkça karşılaşılan durumlardandır. İlk yardım konusunda bilgi sahibi olmak, bu durumlarda yaralanmanın ciddiyetini anlamak, acil müdahale etmek ve profesyonel yardım almak için hayati önem taşır. İşte yaralanmalara nasıl müdahale edileceği ve kanamaların nasıl durdurulacağı hakkında bazı temel bilgiler:

İlk önce, yaralanan kişinin güvende olduğundan emin olun. Tehlike arz eden bir durum varsa önce bunu kontrol altına alın.

Kanama durdurulmalıdır. Kanamanın şiddetine ve yaralanmanın yerine göre, farklı yöntemler kullanılabilir.

Hafif kanamalarda, kanayan bölge yukarıda tutulmalıdır. Yara temiz bir bez veya gazlı bez ile bastırılarak baskı uygulanmalıdır. Bu işlem kanamanın durmasına yardımcı olur.

Şiddetli kanamalarda, kanamanın olduğu bölge yukarıda tutulmalı ve acil müdahale çağrılmalıdır. Bu arada, kanama durduruluncaya kadar yaralı bölge üzerine baskı uygulanmalıdır.

Derin kesikler veya yaralanmalarda, yaranın üzerine steril bir bez veya gazlı bez yerleştirin. Bu, yaranın enfeksiyon kapmasını önlemeye yardımcı olur.

Kanama durduktan sonra, yaralı bölge sabunlu su veya antiseptik bir solüsyon ile temizlenmelidir.

Şiddetli yaralanmalar veya kanamalar varsa, acil yardım çağrılmalıdır. Ambulans çağırmak veya hastaneye gitmek önemlidir.

Unutmayın, yaralanmalar veya kanamalar hafife alınmamalı ve gereken önlemler hızlı bir şekilde alınmalıdır. Acil durumlar için ilkyardım eğitimi almak, hayat kurtarabilir.

Boğulma durumunda hemen 112 veya yerel acil numarasını aramak gerekir. Bu süreçte boğulma kişisi kurtarılana kadar yalnız bırakılmamalıdır. Eğer boğulma kişisi bilinci açıksa, önce su yutmaması için başını öne doğru eğmek gerekir. Ardından sırtına vurularak suyu çıkarması sağlanmaya çalışılır. Eğer bu işlem sonuç vermezse, boğulma kişisinin göğsüne baskı uygulanarak suni teneffüs yapmak gerekebilir. Bu işlem sırasında boğulma kişisi yarı oturtulur, çene yukarı doğru kaldırılır ve ağız açık tutulur. Daha sonra boğulma kişisinin burnu kapatılır ve ağzına hava üflenir.

Bu işlem tekrarlanarak suni teneffüs yapılır. Boğulma kişisi bilinçsiz ise, ilk önce suyun ağız ve burundan çıkartılması ve ardından kalp masajı ve suni teneffüs yapmak gerekebilir. Boğulma kişisi için bu işlemler uzman bir kişi tarafından yapılana kadar devam edilmelidir.

Şok durumu, vücudun yeterince kan dolaşımı olmadığında meydana gelen hayati tehlike arz eden bir durumdur. Şok durumunda yapılacak ilk yardım adımları şunlardır:

Hemen acil tıbbi yardım çağırın: Şok, ciddi bir sağlık sorunudur ve hızlı müdahale gerektirir. Acil tıbbi yardım çağırmak, kişinin hayatını kurtarabilir.

Kişiyi yatırın: Şok durumunda kişi hemen yatırılmalıdır. Bu, kan dolaşımını daha iyi sağlar. Kişi sırt üstü yatırılmalı ve bacakları yukarı kaldırılmalıdır. Böylece, bacaklara daha fazla kan akışı sağlanır ve kan basıncı artar.

Kişinin vücudunu sıcak tutun: Şok durumunda vücut sıcaklığı düşebilir. Kişinin üstüne bir battaniye veya giysi örtmek vücut sıcaklığını koruyacaktır.

Kişiye su verin: Su, şok durumundaki kişinin dehidrasyonunu önleyecektir. Ancak, kişi baygınsa, su vermeyin.

Kişinin solunumunu izleyin: Şok, solunumun yavaşlayabileceği bir durumdur. Kişinin solunumunu izleyin ve solunumda bir sorun fark ederseniz, hemen acil tıbbi yardım çağırın.

Kişiyi rahatlatın: Kişiye rahat olacağı bir ortam sağlayın. Kişiye konuşarak, rahatlatıcı bir dil kullanarak ve moral vererek rahatlamasını sağlayabilirsiniz.

Unutmayın, şok durumu ciddi bir sağlık sorunudur ve acil tıbbi müdahale gerektirir. Yukarıdaki ilk yardım adımları sadece geçici bir çözüm olarak kullanılabilir. Şok durumu hakkında herhangi bir şüpheniz varsa veya kişi kritik durumdaysa, hemen acil tıbbi yardım çağırmalısınız.

Isı çarpması ve sıcak çarpması, vücudun yüksek sıcaklıklara maruz kalması sonucu ortaya çıkan sağlık sorunlarıdır. İki durumun da belirtileri benzer olabilir ve her ikisi de hayati tehlike yaratabilir. İşte ısı çarpması ve sıcak çarpması durumlarında yapılması gerekenler:

Kişiyi serin bir yere götürün: Isı çarpması veya sıcak çarpması olan kişi hemen serin bir yere götürülmelidir. Bu, vücudun sıcaklığını düşürmeye yardımcı olacaktır.

Vücut sıcaklığını düşürmek için ıslak bir bez kullanın: Soğuk suyla ıslatılmış bir bezle kişinin yüzüne, boynuna ve bileklerine dokunarak vücut sıcaklığını düşürmeye çalışın.

Kişiyi sıvı tüketmeye teşvik edin: Isı çarpması veya sıcak çarpması durumlarında kişi dehidrate olabilir. Kişiyi sıvı tüketmeye teşvik edin ancak alkol veya kafein içeren içeceklerden kaçının.

Kişinin vücudunu serin tutun: Kişiyi serin tutmak için klima veya vantilatör gibi cihazları kullanın. Ayrıca, giyimini hafifletin ve vücudunu serin tutacak naylon tarzı giysiler yerine pamuklu giysiler giymesi konusunda teşvik edin.

Kişinin sağlık durumunu takip edin: Isı çarpması veya sıcak çarpması belirtileri birkaç saat sürebilir. Kişinin sağlık durumunu sürekli takip edin ve belirtiler kötüleşirse acil tıbbi yardım çağırın.

Isı çarpması ve sıcak çarpması durumları ciddi sağlık sorunlarıdır ve hemen önlemler alınması gerekmektedir. Yukarıda belirtilen ilk yardım adımları, kişinin sağlık durumunun stabilize edilmesine yardımcı olabilir ancak acil tıbbi yardım çağrısı yapmak her zaman en doğru adımdır.