Sperm tahlil sonucu yorumlama ve değerlendirme nasıl yapılır?

Sperm tesi, meni testi, spermiogram olarak da bilinir. Boşalma (ejakülasyon) ile dışarıya çıkan sıvıya sperm (meni, semen) denir. Meni içerisinde erkek üreme hücresi olan sperm hücresi bulunur. Bu hücrelerin başı ve kuyruğu bulunur. Sayıları ise milyonların üzerindedir.  Bu hücrelerin sayı, hareket, canlılık gibi özelliklerinin incelendiği teste, sperm testi, meni tesi, spermiogram testi adı verilir. 

Sperm testi yaptıracaklar sperm testi nasıl yapılır diye merak edebilir. İşte cevabı;  

Sperm testinden önce yaklaşık 3 ile 4 gün kadar cinsel perhiz (boşalmamış olmak) gerekir. 

Sperm testi yaptıracak olan erkek özel bir odaya alınır.

Mastürbasyon ile steril bir kabın içine menisini boşaltır. Mastürbasyon ile odada sperm veremeyen erkekler en geç bir saat içinde getirmek kaydıyla spermini evden de getirebilir. Ayrıca bu iş için özel olarak geliştirilmiş bir prezervatifi kullanarak partneri ile ilişkiye girerek de menisini getirebilir. 

Daha sonra bu kap alınarak inceleme için hızla laboratuvara gönderilir.

Laboratuvarda sperm, özel bir cihaz ile incelenir.

Sperm testi sonucu bir gün sonra raporlanır.

Sperm testi yapıldığında sonuçları şunlar olabilir;

• Normospermi: Sperm testi sonucu normaldir. Sperm hücrelerinin sayısı, hareketleri ve canlılığı normaldir. 
• Astenospermi: Sperm hücrelerinin hareketliliğinde sıkıntı vardır. Hareketler normalden azdır. 
• Azospermi: Meni içerisinde hiç sperm hücresi bulunmadığı anlamına gelir. 
• Teratospermi: Sperm hücrelerinde şekil bozukluğu olmasıdır.
• Oligoastenospermi: Sperm sayısının az ve hareketliliğinin normalden düşük olmasıdır.
• Oligospermi: Meni içeriğinde bulunan sperm hücrlerinin sayısının az olmasıdır.

İyi bir spermin rengi berrak, beyaz, kirli beyaz veya gri renkte olmalıdır. Bu renge sahip sperm sağlıklı olarak kabul edilir. Bazı durumlarda spermin rengi değişkenlik gösterebilir. Sperm renginin koyu sarı veya yeşilimsi olması bir enfeksiyon belirtisi olabilir. Spermin renginin pembe, kırmızı veya kahverengi olması menide kan olduğuna işaret eder. 

Sperm testi normal sonuçları, 3- 5 günlük cinsel perhiz sonrası yapılan sperm testi sonuçları (WHO-2010)  Dünya Sağlık Örgütü kriterlerine göre şu şekildedir; 

1. Sperm miktarı (volüm): 1.5 ml

2. Sperm pH (asidite) değeri ≥7.2

3. 1 ml deki sperm sayısı: ≥15 milyon/ml

4. Toplam sperm sayısı: ≥39 milyon/ml

5. Hareketli spermlerin sayısı (motilite): %40 (ileriye doğru hareketli) ve %32 (yerinde hareketli)

6. Sperm hücresinin şekli (morfoloji): ≥%4

7. Canlı spermlerin oranı (viability): ≥58

8. Spermdeki lökosit (iltihap hücresi) sayısı: ≤1 milyon/ml olmalıdır.

Cinsel ilişki sıklığı, sperm sayısını etkiler. Sperm testi öncesi  çok sık girilen cinsel ilişki ya da az sayıda girilen cinsel ilişki sperm sayısını düşürür. Sağlıklı bir sperm sayısı için ideal olan cinsel ilişki sıklığı, gün aşırı olan cinsel ilişki veya haftada 2 ya da 3 kez girilen cinsel ilişkidir. 

Her gün ilişkiye girmek sperm sayısını azaltır. Çok sık cinsel ilişkiye girmek sperm sayısında azalmaya neden olur. Çok seyrek ilişkiye girmekte sperm kalitesini etkileyebilir. Bu yüzden sperm testi öncesi 3-5 günlük bir cinsel perhiz gerekir. Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin de çok sık ilişkide bulunması önerilmez. 

Büyük tuvalet yaparken penis ucundan meni ya da sıvı gelmesi bir hastalık belirtisi değildir. Bu durum daha çok düzenli cinsel hayatı olmayan bekar erkeklerde görülür. Yeterli sıklıkta boşalmayan veya kabızlık sorunu nedeniyle tuvalette ıkınan kişilerde sık görülür. Bir sağlık problemi değildir ve tedaviyi gerektirmez. Haftada en az 3 defa boşalma olursa genellikle sorun çözülür. Ancak idrar yolu enfeksiyonu, üretrada yabancı cisim ya da bel soğukluğugibi durumlarda da penis ucundan akıntı gelebilir. Ama bu akıntı daha farklıdır ve başka belirtiler de görülür. 

Hemospermi, menide kan görülmesi durumudur. Normalde menide hiç kan olmaz. Meninin kendine özgü bir rengi vardır. Menide kan olmasına tıpta hemospermi ya da hematospermi denir. 

Meninin kendine has bir rengi vardır.  Sağlıklı bir erkekte meni (sperm, semen) rengi kirli beyaz renktedir. Bazen hafif sarı olabilir. Uzun süre boşalma olmadığında, meni içerisinde katı maddeler ve topaklanmalar olabilir.