ABO kan grubu sistemi nedir?
ABO kan grubu sistemi, bir kişinin kan grubunu belirlemede kullanılan bir sistemdir. Bir kişinin kan grubu, alyuvarın (kırmızı hücreleri) üzerindeki antijene göre belirlenir. Bu sisteme göre bir kişinin alyuvarlarında;
A antijeni varsa A kan grubu,
B antijeni varsa B kan grubu,
A ve B antijenleri varsa AB kan grubu,
Hiç antijen yoksa 0 kan grubu olur.
Kanın sıvı kısmı olan plazma içerisinde ya anti-A ya da anti-B antikorları vardır. Bağışıklık sistemi, alyuvarların üzerinde yapışık halde bulunan kan grubu antijenine karşı antikor oluşturur. Bu duruma göre;
Kan grubu A olanlarda anti-B antikorları,
Kan grubu B olanlarda anti-A antikorları,
Kan grubu 0 olanlarda hem anti-A hem de anti-B antikorları bulunur.
Kan grubu AB olanlarda ise hiç antikor bulunmaz.
Sen de kendi sorunu sor
Bunlar da ilginizi çekebilir
Kan hastalıkları nelerdir?
Kan hastalıkları dendiğinde çok geniş bir hastalık grubu anlaşılır. Kan, plazma (serum) ve içindeki hücrelerden oluşur. Kandeki hücreler kırmızı kan hücreleri, beyaz kan hücreleri trombositlerdir. Başlıca kan hastalıkları şunlardır;
- Anemi (kansızlık)
- Demir eksikliği anemisi
- Orak hücreli anemi (talasemi)
- Polisitemi (aşırı kırmızı kan hücresi üretimi)
- Myelofibroz
- Lösemi
- Hemofili
- İdiyopatik trombositopenik purpura (ITP)
- Von Willebrand hastalığı
- Miyelodisplastik sendromlar
- Hemoglobinopatiler
- Multipl miyelom
- Malign lenfomalar
- Lenfoma
- Multiple miyelom
Kan nedir? Nelerden oluşur?
Kan, plazma denilen sıvı ve bu sıvı içinde yüzen hücrelerden oluşur. Kan içinde bulunan hücreler kırmızı kan hücreleri (alyuvarlar, eritrosit), beyaz kan hücreleri (lökosit) ve kan pulcuklarından (trombosit) oluşur. Kırmızı kan hücreleri akciğerden aldıkları oksijeni dokulara, dokulardaki karbondioksiti de akciğerlere taşır. Beyaz kan hücreleri ise mikroplara karşı savaşır. Trombositler kanın pıhtılaşmasına yardımcı olur. Eritrositler üzerinde bulunan proteinlerin cinsine göre, farklı kan grupları bulunmaktadır.
Kan grubu nedir? Nasıl belirlenir?
Kan grubu, eritrositler üzerinde bulunan antijen adı verilen proteinlere göre belirlenir. Kan, kan hücrelerinden ve plazma adı verilen sıvıdan oluşur. Plazma, proteinlerden ve tuzlardan oluşan bir sıvıdır. Kan grubu, kanda bulunan antikorlar ve antijenlere göre belirlenir. Kanda, A antijenleri, B antijenleri ya da A ve B antijenleri bulunmaktadır.
Antikorlar; plazma içinde bulunan ve vücudun savunma sistemini oluşturan proteinlerdir. Bunları düşmanla savaşan askerlere benzetebiliriz. Bu antikorlar, vücuda giren yabancı maddeyi (antijeni) tanır, bağışıklık sistemini uyarır ve onlara saldırır.
Antijenler; kırmızı kan hücrelerinin yüzeyine yapışık halde bulunan proteinden yapılı maddelerdir. Antijenler, antikorlar tarafından tanınmaktadır.
Kan grubu, anne ve babadan geçen genler sayesinde belirlenir.
A, B, AB, O olmak üzere dört ana kan grubu vardır.
Her grup Rh pozitif veya Rh negatif olabildiğinden, toplamda sekiz farklı kan grubu sınıflandırılmıştır.
Rhesus (RH) sistemi nedir?
Rhesus (RH) sistemi, ABO sisteminden farklıdır. Kırmızı kan hücreleri üzerinde A,B,C, D ve E olmak üzere 5 ana Rh antijeni vardır. Bunlardan en önemlisi RhD grubudur. Eğer bir kan hücresi üzerinde D antijeni varsa Rh (+) yoksa Rh (-) olarak belirtilir. A, B, AB veya O harfinden sonra RhD antijeni varsa pozitif (+), yoksa negatif (-) olarak belirtilir.
Rh (+) kanı olanlar Rh (+) veya Rh (-) kan alabilirler.
Rh (-) kanı olanlar sadece Rh (-) kan alabilirler.
|
|
A |
B |
AB |
O |
|
Antijen |
A |
B |
A+B |
YOK |
|
Antikor |
Anti-B |
Anti-A |
YOK |
Anti-B, Anti-A |
|
Uygun Kan Grubu |
0,A |
0,B |
0,A,B,AB |
0 |
Hangi kan grubu hangi kan grubuna kan verebilir?
Hangi kan grubu hangi kan grubuna kan verebilir? Her kişi her kişiye kan veremez. Bunun nedeni kişilerin kan gruplarının aynı olmamasıdır.
AB pozitif kan grupları evrensel genel alıcılar olarak bilinirler çünkü kanlarının tüm antijenleri vardır ve antikor içermezler.
0 grubu, evrensel genel verici olarak tanımlanır ve kan merkezleri için en değerli kan grubudur. Antijen içermediği için her gruba güvenle verilebilir.
A grubu: A ve AB grubuna,
B grubu: B ve AB grubuna,
AB grubu: Yalnızca AB’ye verebilir
Rh faktörüne göre; Genel verici 0 Rh (-) ve Genel alıcı AB Rh (+)
|
|
A |
B |
AB |
O |
|
Uygun Kan Grubu |
0,A |
0,B |
0,A,B,AB |
0 |
Hematoloji nedir?
Hematoloji, kan hastalıkları tanı ve tedavisi ile ilgilenen bir tıp bilim dalıdır. Bu konuda uzman olan doktorlara hematolog denir. Hematoloji, iç hastalıkları bölümünün bir üst uzmanlık dalıdır. Yani hematoloji doktoru olmak için, ilk önce iç hastalıkları doktoru olmak gerekir. Daha sonra bir süre kan hastalıkları üzerine uzmanlık eğitimi aldıktan sonra ancak hemaloloji doktoru olunur.
Kan hastalıklarının belirtileri nelerdir?
Kan hastalıklarının belirtileri şunlardır;
- Halsizlik
- Çabuk yorgunluk
- Nefes darlığı
- Çabuk üşüme
- Sarılık
- Yüzün soluk görülmesi
- Tırnaklarda kırılma
- Zayıflama
- Ateş
- Ayak bileğinde yaralar
- Deride kanamalar
- Eklem içine kanama
- Lenf bezlerinde büyüme
- Dalak büyümesi
- Karaciğer büyümesi
- Safra kesesi taşları
- Gut hastalığı
- Parmaklarda kızarıklık ve ağrı
- Diş eti şişmesi
- Dilin üzerinde yaralar
- Damarlarda pıhtılaşma
Hangi kan grupları birbiriyle evlenmemeli?
Anne ve babanın kanu grubuna göre kan uyuşmazlığı denilen durum görülebilir. Aslında kan uyuşmazlığı kan grubu ile ilgili değil, kan hücresindeki Rh faktörü ile ilgilidir. Buna göre sadece kadının Rh negatif, erkeğin ise Rh pozitif olduğu durumlarda kan uyuşmazlığı görülebilir.
- Kadın Rh (-), erkek Rh (+) ise uyuşmazlık oluşabilir.
- Kadın Rh (+), erkek Rh (-) ise uyuşmazlık yoktur.
- Kadın Rh (-), erkek Rh (-) ise uyuşmazlık yoktur.
- Kadın Rh (+), erkek Rh (+) ise uyuşmazlık yoktur.
Kan uyuşmazlığının bilinmesi, gebelik öncesinde ya da gebeliğin başlangıcında bazı tedbirlerin alınması ile ortaya çıkabilecek olumsuz durumları önler.
Retroperitoneal hematom nedir?
Retroperitoneal hematom, karın boşluğunun arkasında bulunan ve retroperiton adı verilen bölgede kan toplanmasıdır. Karın boşluğu periton denilen ince bir zar ile çevrilidir. Bu periton tabakasının arkasında kalan boşluk, tıpta retroperitoneal bölge olarak bilinir. Bu bölgede bulunan organların ya da damarların zedelenmesine bağlı olarak retroperitoneal hematom görülür. Daha çok trafik kazaları, ateşli silah yaralanları, kesici delici alet yaralanmları ya da düşmeler sonucu oluşur. Bazen retroperitoneal hematomlar, hayatı tehdit eden düzeyde ciddi olabilir ve acil tıbbi müdahale gerektiir.
İTP hastalığı nedir? Neden olur?
İTP hastalığı kan hücrelerinden biri olan trombositler ile ilgili bir hastalıktır. İTP, açılımı immün trombositopenik purpura olan bir kan hastalığıdır. Bu hastalık, trombositlerin normalden daha az üretilmesi veya dalak tarafından parçalanması sonucu oluşan bir hastalıktır. Trombositler, kanın pıhtılaşmasında önemli rol oynayan hücrelerdir. İTP'de trombosit sayısı az olduğu için kanama riski de artar.
İTP hastalığının nedeni tam olarak bilinmez. Ancak, bazı risk faktörleri vardır. Bunlar:
- Viral enfeksiyonlar
- Bağışıklık sistemi bozuklukları
- Kanser
- İlaçlar
- Hamilelik
- Doğum kontrol hapları
- Radyoterapi
- Kemoterapi
İTP'nin belirtileri, trombosit sayısının azalma derecesine bağlı olarak değişir. Bu azalma hafif ise, hiçbir belirti olmayabilir. Azalma çok fazla ise aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Ciltte küçük kırmızı lekeler (peteşi)
- Burun kanaması
- Diş eti kanaması
- Adet kanamasının artması
- Mide ve bağırsak kanaması
- Beyin kanaması
İTP tanısı, kan sayımı ve trombosit sayımı ile konulur.
İTP tedavisi, trombosit sayısının yükseltilmesi ve kanama riskinin azaltılmasına yöneliktir. Tedavi seçenekleri arasında:
- Kortikosteroidler
- İmmünglobulin tedavisi
- Trombosit transfüzyonu
- Dalak çıkarma ameliyatı
İTP tedavisi genellikle başarılıdır. Ancak, bazı hastalarda hastalık tekrarlayabilir.
Yeni SSS
Obezite cerrahisi fiyatları 2025 yılında ameliyat türüne, hastane tercihine ve ek hizmetlere göre 65.000 TL ile 150.000 TL arasında değişiklik göstermektedir. Obezite Cerrahisi Nedir? Obezite cerra ...
HPV aşısı 2025 itibarıyla hem kadınlar hem de erkekler için giderek daha fazla önerilen, kanser önleyici bir koruma yöntemi haline gelmiştir. HPV aşısı, insan papilloma virüsüne bağlı gelişebilecek rahim ağzı kanseri ve genital siğil gibi hastalıklardan korunmanın en etkili yolla ...
EECP Tedavisi (Enhanced External Counterpulsation), kalp yetmezliği ve özellikle koroner arter hastalığı olan hastalarda kullanılan, invaziv olmayan yani cerrahi gerektirmeyen bir tedavi yöntemidir. EECP, kalbinize zarar vermeden uygulanan, ağrıs ...
Katarin, sık kullanılan ve genellikle soğuk algınlığı, grip, sinüzit, alerjik rinit gibi üst solunum yolu hastalıklarında reçete edilen bir ilaçtır. Bu ilaç, semptomatik ...
Postüral drenaj, sekresyonların (balgam, mukus) solunum yollarından temizlenmesini kolaylaştırmak amacıyla hastanın vücut pozisyonunun yerçekiminden faydalanacak şekilde düzenlenmesini içeren fizyoterapötik bir tekniktir. Özellikle bronşiektazi, ...
Saç ekimi sonrası süreç, kullanılan teknik (FUE, DHI, FUT vb.), hastanın cilt ve saç yapısı, uygulayan ekibin tecrübesi ve hastanın postoperatif bakım uyumu gibi birçok faktöre ...
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS) olan hastalarda demir eksikliği tedavisinde, gastrointestinal tolerabilitesi yüksek demir preparatlarının tercih edilmesi önemlidir. Bu hastalarda sık görülen karın ağrısı, şişkinlik, ishal veya kabızlık gibi semptomları ağırlaştırmamak için non-iyonik, yavaş salı ...
Yaşlı hastalarda omuz kas yırtıkları (rotator manşet yırtıkları) sık görülür ve tedavi kararı bireyselleştirilmelidir. Ameliyat gerekliliği, yırtığın büyüklüğüne, semptomların şiddetine, hastanın fonksiyonel durumuna ve genel sağlık koşullarına bağlıdır. ...
Açık kalp ameliyatı olan bir kişinin malulen emekli olup olamayacağı, Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından belirlenen maluliyet kriterlerine bağlıdır. Genel olarak, bir kişinin malulen emekli olabilmesi için çalışma gücü ...
Alfa Lipoik Asit (ALA), güçlü bir antioksidan olarak bilinen ve vücutta doğal olarak üretilen bir bileşiktir. Hem suda hem de yağda çözünebilme özelliğine sahip olan ALA, hücrelerin enerji üretiminde önemli bir rol oynar ve serbest radikallerin neden olduğu oksidatif stresi azalt ...
Fibofix, Alfa Lipoik Asit, Vitamin B1 (Tiamin), Magnezyum, Vitamin B6, Vitamin B12 ve Folik Asit içeren bir takviye edici gıda olarak, genellikle enerji üretimini desteklemeye, sinir sistemi sağlığını iyileştirmeye ve genel metabolizma ...
Nöropatik ağrı, sinir sistemindeki bir hasar veya bozulma sonucu ortaya çıkan ağrı türüdür. Bu tür ağrı, sinirlerin doğru şekilde çalışmaması nedeniyle meydana gelir. Nöropatik ağrı, daha çok sinirlerdeki hasar, enfeksiyon, trav ...
Fibofix, kas kasılmaları, kas ağrıları ve sinir sistemindeki hasar veya bozulma sonucu ortaya çıkan nöropatik ağrılar ile ilgili sorunların tedavisinde kullanılan bir takviye ürünüdür. Fibofix'in içeriğinde bulunan ...
Kalp yetmezliği, kalbin vücuda yeterli miktarda kan pompalayamaması durumudur. Bu, organ ve dokuların yeterince oksijen ve besin alamamasına neden olarak çeşitli sağlık sorunlarına yol açar. Genellikle yüksek tansiyon, koroner arter hastalığı, kalp krizi veya kalp kası hastalıkla ...
Antepsin, etken maddesi sukralfat olan bir ilaçtır. Mide ve bağırsak mukozasını koruyucu etkisi vardır. Antepsin, mide asidinin etkilerini azaltarak mide zarını korur ve iyileşmesine yardımcı olur. Özellikle mide ülseri, duodenum (on iki parmak bağırsağı) ülseri gibi durumların ...
