Kuduz aşısı ne zaman, nerede ve kaç doz yapılır?

Hepatit B aşısı bebek dünyaya geldiğinde hemen yapılmalıdır. Eğer anne hepatit B taşıyıcısı ise, hepatit B aşısı ile birlikte aynı zamanda hiperimmun gammaglobülün de uygulanmalıdır. 1 ay sonra aşının 2. dozu, 6 ay sonra ise 3. dozu yapılır.  Aşının herhangi bir yan etkisi yoktur. Hepatit B aşısı kas içine yapılır. Aşı, Sağlık Bakanlığı'nın ulusal rutin aşı takvimi programına alınmışır. Tüm sağlık kuruluşlarında ücretsiz olarak yaptırılabilir.

Biontech aşısı ile ilgili yapılan klinik çalışmalarda aşının ciddi yan etkilerine rastlanmamıştır. Aşılama sonrası görülebilen yan etkilerin çoğu  hafif yan etkilerdir. Biontech aşısının en sık görülen yan etkileri şunlardır;

• Yorgunluk 
• Bağ ağrısı
• Aşı yapılan yerde ağrı
• Aşı yapılan yerde kızarıklık
• Kas ağrıları
• Eklem ağrıları
• Titreme
• Mide bulantısı
• İshal
• Ateş

Alman aşısı (Biontech) uygulandığında en sık görülen yan etki, aşının uygulandığı bölgede görülen ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi yan etkilerdir. Alman aşısının bunun dışında en sık görülen yan etkileri şunlardır;

• Yorgunluk,
• Baş ağrısı,
• Ateş,
• Titreme,
• Kas ağrısı
• Eklem ağrısı,
• Mide bulantısı,
• İshal,
• Lenf bezi şişmesi.

Sinovac (Çin aşısı) en sık görülen yan etkisi aşnın uygulandığı bölgede görülen ağrıdır. Bu ağrı genellikle hafif bir ağrı şeklindedir ve bir iki gün içinde geçer. Enjeksiyonun yapıldığı yerde bölgede oluşan şişlik, kızarıklık, yorgunluk, halsizlik, kırıklık, hafif ateş, titreme, baş ağrısı, kas ağrısı, eklem ağrısı, kusma ve ishal de görülebilecek diğer yan etkilerdir. 

Aşılar, insan vücudunun bağışıklık sistemini güçlendirmek için önceden belirlenmiş mikropları içeren, genellikle enfeksiyonlara karşı koruma sağlayan bir tür aşılama yöntemidir. Aşılamanın amacı, hastalığa karşı koruyucu bir bağışıklık tepkisi oluşturmak için insan vücuduna antijenlerin sunulmasıdır. Aşılamanın faydaları şunlardır:

Enfeksiyonlara karşı koruma: Aşılar, birçok enfeksiyon hastalığına karşı koruma sağlayarak ciddi hastalık ve ölümleri önleyebilir.

Toplum sağlığına katkı sağlama: Aşılar, toplumun genel sağlığını koruyarak enfeksiyonların yayılmasını önleyebilir.

Ekonomik faydalar: Aşılar, tedavi maliyetlerini azaltarak toplumda ekonomik faydalar sağlayabilir.

Ancak, aşıların yan etkileri de olabilir. Bu yan etkiler, her birey için farklılık gösterir ve bazıları hafif ve geçicidirken bazıları daha ciddi olabilir. Bazı yaygın yan etkiler şunlardır:

Ateş
Baş ağrısı
Kas ağrısı
Kızarıklık, şişlik veya hassasiyet oluşumu enjeksiyon bölgesinde
Yorgunluk
İshal veya mide bulantısı
Daha ciddi yan etkiler nadir görülür ve genellikle aşının uygulanmasından saatler veya günler sonra ortaya çıkar. Bu yan etkiler arasında şunlar yer alır:

Anafilaksi
Nörolojik reaksiyonlar
Trombositopenik purpura
Yüksek ateş
Alerjik reaksiyonlar
Ancak, aşıların sağladığı koruyucu faydalar, yan etkilerinden daha fazladır ve çoğu insan için güvenlidir. Aşılama hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek için doktor veya sağlık uzmanı ile görüşmek önerilir.

Aşılar, bağışıklık sistemini enfeksiyonlara karşı korumak veya hastalığın ciddiyetini azaltmak için kullanılan biyolojik maddelerdir. Aşılar, genellikle zayıflatılmış veya öldürülmüş mikroorganizmaların veya mikroorganizmanın parçalarının, toksinlerin veya virüslerin birer bileşeni içerir.

Aşılar, bağışıklık sisteminin tepki vermesini sağlamak için antijen adı verilen yabancı maddeleri içerir. Antijenler, bağışıklık sisteminin tepki göstermesini sağlayan antikorlar ve bağışıklık hücrelerinin üretildiği veya aktivasyonunu başlattığı moleküllerdir.

Aşının uygulanmasıyla bağışıklık sistemi, antijenleri tanır ve tepki vermek için antikorlar ve bağışıklık hücreleri üretmeye başlar. Bu süreç, vücuda daha sonra gerçek bir enfeksiyon durumunda benzer bir tepki vermek üzere hafızayı oluşturur. Eğer kişi daha sonra gerçek bir enfeksiyonla karşılaşırsa, bağışıklık sistemi daha hızlı ve etkili bir şekilde tepki verir, hastalığı hafifletir veya tamamen engeller.

Aşılar, bireyin kendisini enfeksiyonlardan korumasının yanı sıra, toplumda da yayılma zincirini kırarak toplumsal bağışıklık kazanılmasını sağlar. Böylece, enfeksiyonların yayılması ve salgınların oluşması önlenir.

Aşılar, çeşitli hastalıklara karşı koruma sağlayabilir, örneğin kızamık, kabakulak, suçiçeği, tetanoz, difteri, grip, hepatit gibi. Aşıların etkinliği ve koruma süresi, aşıya ve hastalığa bağlı olarak farklılık gösterebilir.

Aşılar, dünya genelinde birçok hastalığın kontrol altına alınmasında büyük bir rol oynamış ve insan sağlığını önemli ölçüde iyileştirmiştir. Ancak herhangi bir aşıyı uygulamadan önce, sağlık uzmanına danışmak önemlidir.

Kuduz aşısı her hastanede yapılmaz. Kuduz aşısı, sadece devlet hastanelerinde yapılmakta olan bir aşı türüdür. Özel hastanelerde kuduz aşısı yapılmaz. Kuduz aşısı kuduz hayvan ya da kuduz olma şüphesi olan hayvan tarafından ısırıldıktan sonra yapılır. Aşı mümkün olan en kısa sürede yapılmalıdır. Bu süre 72 saati geçmemelidir. Şüpheli hayvan takibe alınmalıdır. Eğer 10 gün içinde hayvanda kuduz belirtileri ortaya çıkmıyorsa aşı 3. ve 7. günlerde de aşı yapılır. Ancak hayvanı  takibe almak mümkün olmamış ise 3.,7. ve 21. günlerde de olmak üzere toplam 4 doz aşı uygulanır. Eğer hasta daha önce kuduz aşısı olduysa ve 5 yıl geçmemişse, bu durumda aşı yapılmasına gerek yoktur. Ancak ısırık baş ve boyun bölgesinde veya bu bölgelere yakınsa  1 doz aşı yapıllmasında fayda vardır.

Gardasil, insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonlarına karşı koruma sağlayan bir aşıdır. HPV, cinsel yolla bulaşan bir virüs grubudur ve bazı türleri rahim ağzı kanseri, anal kanser, genital siğiller ve diğer kanser türlerine neden olabilir. Gardasil, HPV'nin bazı yüksek riskli türlerine karşı bağışıklık sağlar ve bu sayede HPV kaynaklı hastalıkların riskini azaltır.

Gardasil’in Özellikleri:

1. Koruma Sağladığı HPV Türleri:

   • Gardasil 4: HPV 6, 11, 16 ve 18 türlerine karşı koruma sağlar. HPV 16 ve 18, rahim ağzı kanserinin en yaygın nedenleridir; HPV 6 ve 11 ise genital siğillere yol açabilir.
   • Gardasil 9: HPV 6, 11, 16, 18, 31, 33, 45, 52 ve 58 türlerine karşı koruma sağlar. Bu, daha geniş bir koruma yelpazesi sunar ve daha fazla HPV türüne karşı bağışıklık sağlar.

2. Aşılama Programı:

   • Genellikle 9 ila 26 yaş arası bireylere önerilir, ancak daha büyük yaş grubundaki bireyler için de uygulanabilir.
   • Aşı genellikle 2 veya 3 doz olarak uygulanır. 9-14 yaş arasındaki bireyler genellikle 2 doz alırken, 15 yaş ve üzeri kişiler 3 doz alabilir.

3. Etkililik ve Güvenlik:

   • Gardasil, HPV'nin belirli türlerine karşı yüksek derecede koruma sağlar. Aşının etkinliği, aşıyı yapılan kişilerin yaşına, cinsel aktivite durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak değişebilir.
   • Genel olarak, Gardasil güvenli kabul edilir ve yan etkileri nadirdir. En yaygın yan etkiler, enjeksiyon bölgesinde ağrı, şişlik veya kızarıklık olabilir.

4. Uygulama Alanları:

   • Rahim ağzı kanserinin yanı sıra, genital siğiller ve bazı diğer kanser türlerinin riskini azaltmaya yardımcı olur.

HPV aşısı cinsel yolla bulaşan hastalıklar ve diğer HPV türlerine karşı tam koruma sağlamaz. Bu nedenle, aşı olunduğunda bile düzenli sağlık kontrolleri ve güvenli cinsel davranışlar önemlidir.

Türkiye Bebek Aşı Takvimi 2024, bebeklerin sağlıklı bir şekilde büyümeleri ve gelişmeleri için aşılar büyük önem taşır. Bebekler için belirlenen aşı takvimi, hangi aylarda hangi aşıların yapılması gerektiğini gösterir.

Bebekler için aşılar neden önemlidir?

Aşılar, bebeklerin bağışıklık sistemini güçlendirerek ciddi ve ölümcül olabilecek hastalıklardan korunmalarını sağlar. Aşılar, bulaşıcı hastalıkların yayılmasını da önler.

Bebek aşı takvimi nedir?

Bebek aşı takvimi, doğumdan itibaren belirli bir yaşa kadar yapılması gereken aşıların programıdır. Bu takvim, Sağlık Bakanlığı ve Dünya Sağlık Örgütü gibi sağlık otoriteleri tarafından belirlenir.

2024 Bebek Aşı Takvimi

• Doğum:
  • Hepatit B (1. doz)
• 2. Ay:
  • Beşli Karma Aşı (DBT-İPA-Hib) (1. doz)
  • Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA) (1. doz)
  • Rotavirüs Aşısı (1. doz) (Ağızdan)
• 4. Ay:
  • Beşli Karma Aşı (DBT-İPA-Hib) (2. doz)
  • Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA) (2. doz)
  • Rotavirüs Aşısı (2. doz) (Ağızdan)
  • BCG (Verem) Aşısı (Tek doz)
• 6. Ay:
  • Beşli Karma Aşı (DBT-İPA-Hib) (3. doz)
  • Hepatit B (3. doz)
  • Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA) (3. doz)
• 12. Ay:
  • Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak (KKK) Aşısı (1. doz)
  • Hepatit A Aşısı (1. doz)
  • Suçiçeği Aşısı (1. doz)
• 18. Ay:
  • Beşli Karma Aşı (DBT-İPA-Hib) (4. doz)
  • Konjuge Pnömokok Aşısı (KPA) (4. doz) (Riskli gruplar için)
  • Hepatit A Aşısı (2. doz)
  • Oral Polio Aşısı (OPV) (Tek doz)
• 24. Ay:
  • Meningokok Aşısı (1. doz) (Riskli gruplar için)

Aşıların yan etkileri var mı?

Aşılar genellikle hafif yan etkilere neden olabilir. Bunlar arasında enjeksiyon bölgesinde kızarıklık, şişlik, hafif ateş, huzursuzluk sayılabilir. Ciddi yan etkiler çok nadirdir.

Hangi hastalıklara karşı aşı yapılır?

Aşılar difteri, tetanos, boğmaca, çocuk felci (polio), pnömokok, hepatit B, kızamık, kabakulak, kızamıkçık, suçiçeği, rotavirüs gibi hastalıklara karşı koruma sağlar.

Rotavirüs aşısı zorunlu mu?

Rotavirüs aşısı Türkiye’de zorunlu aşı takviminde yer almaz, ancak özellikle ishal ve kusma yapan ciddi rotavirüs enfeksiyonlarına karşı önerilir. İsteğe bağlı olarak yapılabilir.

Aşıları geciktirmek veya atlamak zararlı mı?

Evet, aşıları geciktirmek veya atlamak, bebeklerin ciddi hastalıklara yakalanma riskini artırır. Aşı takvimine uygun olarak zamanında yapılması en iyi korumayı sağlar.

Hangi durumlarda aşı yapılmaz?

Eğer bebekte ciddi bir alerjik reaksiyon veya bağışıklık sistemi sorunları varsa, doktor önerisiyle aşılar ertelenebilir. Ayrıca bebek çok yüksek ateşli bir hastalık geçiriyorsa, aşılar iyileşene kadar ertelenebilir.

Aşılar ne kadar süre koruma sağlar?

Aşıların koruyuculuk süreleri farklıdır. Bazı aşılar yaşam boyu koruma sağlarken (örneğin Hepatit B), bazıları için hatırlatma dozları gerekebilir (örneğin tetanos).

Bebeğim için ek aşılar yaptırmalı mıyım?

Zorunlu aşılar dışında, rotavirüs, meningokok gibi isteğe bağlı aşılar da doktor tavsiyesiyle yaptırılabilir. Yurt dışına seyahat edilecekse, bazı ülkeler ek aşılar da isteyebilir.

2024 yılı güncellenmiş bebek aşı takvimini mutlaka sağlık ocağınızdan veya aile hekiminizden öğrenmek faydalı olacaktır.